نام کتاب : مقدمهاى بر فقه شيعه نویسنده : مدرسی، سيد حسين جلد : 1 صفحه : 38
گروهى كه روايات را با أصول درست علم رجال و علم حديث نقادى مىنمودند و هر روايتي را با هر كيفيت و وضع نمى پذيرفتند و به روايات وارده در مسائل فقهى احاطه و اطلاع داشتند و چه بسا قواعد و ضوابط أصول فقه را در مورد حالات مختلف أدله، ولو به صورت ساده آن مى دانستند [124]، و حتى قسمتى از اين ضوابط را كه در روايات راهنمايى شده است عملا به كار مى بستند [125]. با اين همه به رعايت شيوه محافظه كارانه و سنت گراى خود هرگز به فكر جدا كردن فقه از حديث، و تدوين و ترتيب كتاب هاى فقهى مستقل بر نيامدند و از نوشتن مطالب فقهى با عباراتى جز نص عبارات روايات مذهبي هراس و وحشت داشتند [126]. نوشته هاى فقهى اين گروه از محدثان مجموعه اى از متون روايات بود كه به ترتيب موضوعي دسته بندى شده، و گاه أسانيد روايات نيز حذف گرديده بود [127]. محدثانى چون محمد بن يعقوب كلينى (م 329)، محمد بن الحسن بن أحمد بن الوليد (م 343) و محمد بن علي بن بابويه قمى - صدوق (م 381) از اين گروه بوده اند [128]. گروه ديگر طرفدار پيروى بي قيد و شرط از أحاديث بوده و با مباني أصول فقه و قواعد جرح و تعديل حديثي يك سر بيگانه، و از قوانين استدلال و آداب بحث به كلى بي اطلاع بوده اند [129]. تمايلات افراطى اين گروه در جانبدارى از أحاديث، همطراز گرايش افراطى حشويه در مذهب سنى بود كه از گرايش أصحاب الحديث در همان مذهب افراطى تر، انحرافى تر و خشكتر بود [130] هر چند در تأليفات متكلمان شيعي قرن هاى چهارم و پنجم و ششم اصطلاحاتى از قبيل حشويه [131] و ومقلده [132] در كنار اصطلاحاتى چون أصحاب الحديث [133] واخباريه [134] بر تمامى هواداران گرايش
[124] عده شيخ: 248. [125] كشف القناع: 207 - 214 / تونى، رسالة في صلاة الجمعة: 97. [126] مبسوط شيخ 1: 2. [127] از باب نمونه مقنع صدوق (رك: ص 2 همين مأخذ). [128] فهرست شيخ: 135 و 156 و 157 / تسترى، رسالة في سهو النبي: 9 نيز ببينيد رسائل شيخ النصارى: 87. [129] عده شيخ: 248 / كشف القناع: 202. [130] افصاح مفيد: 77 / أوائل المقالات همو: 65 / تبصرة العوام رازي: 46. [131] المسائل العكبريه مفيد: 59 ر / أوائل المقالات أو: 86 / جواب أهل الحائر همو: 114 / النقض: 3 و 236 و 272 و 285 و 529. نيز معتبر: 6 و از آنجا در الأصول الأصيلة فيض: 61. [132] جواب أهل الحائر: 112 / عده شيخ: 54. [133] ومشابهات آن. ببينيد رسالة في الرد على أصحاب العدد مفيد: 124 / أوائل المقالات أو: 80 و 81 و 87 و 88 و 89 و 92 و 101 و 108 و 118 / تصحيح الاعتقاد أو: 186 و 222 / سرويه أو: 222 و 223 / الموصلية الثالثة مرتضى: 40 الف / التبانيات أو: 2 / الطرابلسيات أو: 110 / رسالة في الرد على أصحاب العدد همو: 130 ب / سرائر: 5 و 249 / عده شيخ: 248 / غيبت أو: 3 (نيز مبسوط از همو 1: 2). [134] النقض: 3 و 236 و 272 و 282 و 285 و 458 و 529 و 568 - 569 / علامه، نهاية الوصول: 200 پ. نيز شهرستانى: =
نام کتاب : مقدمهاى بر فقه شيعه نویسنده : مدرسی، سيد حسين جلد : 1 صفحه : 38