" هنگامى كه آن روز فرا رسد هيچ كس جز به اراده پروردگار سخن نمى‌گويد" (يَوْمَ يَأْتِ لا تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ‌).

گاه چنين تصور مى‌شود اين آيه كه دليل بر سخن گفتن مردم در آن روز به اجازه پروردگار است، با آياتى كه مطلقا نفى تكلم مى‌كند منافات دارد، مانند آيه 65 سوره يس: الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلى‌ أَفْواهِهِمْ وَ تُكَلِّمُنا أَيْدِيهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ‌:" امروز بر دهان آنها مهر مى‌نهيم و به جاى آن دستهايشان سخن مى‌گويند، و پاهايشان گواهى مى‌دهند به كارهايى كه انجام داده‌اند" و در آيه 35 سوره مرسلات مى‌خوانيم: هذا يَوْمُ لا يَنْطِقُونَ‌" امروز روزى است كه آنها سخن نمى‌گويند".

بهمين دليل بعضى از مفسران بزرگ معتقدند كه اصولا در آن روز سخن گفتن مفهومى ندارد، چرا كه سخن گفتن وسيله‌اى است كه ما به آن كشف باطن و درون اشخاص را مى‌كنيم و اگر ما حسى داشتيم كه از افكار هر كس مى‌توانستيم به وسيله آن آگاه شويم هيچگاه نيازى به تكلم نبود، بنا بر اين در قيامت كه كشف اسرار مى‌شود و همه چيز به حالت" بروز و ظهور" در مى‌آيد اصولا تكلم معنى ندارد.

به بيانى ديگر: سراى آخرت سراى پاداش است، نه دار عمل، و بهمين دليل در آنجا خبرى از اختيار انسانى و سخن گفتن به ميل و اراده خويشتن نيست، بلكه در آنجا تنها انسان است و اعمالش و آنچه به آن مربوط است، بنا بر اين اگر سخن هم بگويد همچون سخنان دنيا كه از اختيار و اراده، براى كشف اسرار درون سرچشمه مى‌گيرد نيست، و هر چه بگويد يك نوع انعكاس و بازتاب از اعمال اوست اعمالى كه در آنجا ظاهر و آشكار است.

بنا بر اين سخن گفتن در آن روز همانند تكلم در دنيا نيست كه انسان بتواند به ميل خود راست بگويد يا دروغ.