نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 301
اختيار
كردند، اما گروههاى وابسته مسلمان نشدند و پيمان را هم نشكستند.
و از آنجا كه
سرزمين مكه منطقه وسيعى (تا حدود 48 ميل) اطراف خود را فرا مىگيرد، تمام اين
مناطق جزء" مسجد الحرام" بهشمار مىآيد چنان كه در آيه 196 سوره بقره
در مورد حج تمتع و احكام آن مىخوانيم:" ذلِكَ
لِمَنْ لَمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرامِ:
اين احكام مربوط به كسى است كه خانه و خانوادهاش نزد مسجد الحرام نباشد" و
بر طبق تصريح روايات و فتاواى فقهاء احكام حج تمتع بر كسانى است كه فاصله آنها از
مكه بيش از 48 ميل بوده باشد، بنا بر اين هيچ مانعى ندارد كه صلح"
حديبيه" كه در 15 ميلى مكه انجام شده است به عنوان"
عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ" ذكر شود.
و اما اينكه
بعضى از مفسران گفتهاند استثناى فوق مربوط به مشركان قريش است كه قرآن مجيد پيمان
آنها را كه در" حديبيه" بستند محترم شمرده، نادرست به نظر مىرسد.
زيرا اولا
پيمان شكنى مشركان قريش قطعى و مسلم بود اگر آنها پيمان شكن نبودند چه كسى
پيمانشكن بود؟.
ثانيا
صلح" حديبيه" مربوط به سال ششم هجرت است، در حالى كه در سال هشتم پس از
فتح مكه مشركان قريش اسلام را پذيرفتند، بنا بر اين آيات فوق كه در سال نهم هجرت
نازل شده است نمىتواند ناظر به آنها باشد.
***
2-
همانگونه كه در سابق نيز گفته شد منظور از آيات بالا اين نيست كه تنها تصميم آنان
بر پيمان شكنى به هنگام رسيدن به قدرت مجوز براى لغو يك جانبه پيمان است، بلكه
آنها اين طرز فكر خود را بارها عملا نشان داده بودند، كه هر موقع دستشان برسد ضربه
كارى خود را بدون توجه به پيمان، بر پيكر مسلمانان وارد مىسازند، و اين مقدار
براى لغو پيمان كافى است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 7 صفحه : 301