و بيراهه را شاهراه.

در اينجا ديد و درك نيرومندى لازم است و نورانيت و روشن‌بينى فوق العاده.

آيه فوق مى‌گويد: اين ديد و درك ثمره درخت تقوى است اما چگونه تقوى و پرهيز از گناه و هوى و هوسهاى سركش به انسان چنين ديد و دركى مى‌دهد شايد براى بعضى مبهم باشد اما كمى دقت پيوند ميان اين دو را روشن مى‌سازد.

توضيح اينكه:" اولا" نيروى عقل انسان به قدر كافى براى درك حقايق آماده است ولى پرده‌هايى از حرص و طمع و شهوت و خودبينى و حسد و عشق‌هاى افراطى به مال و زن و فرزند و جاه و مقام همچون دود سياهى در مقابل ديده عقل آشكار مى‌گردد، و يا مانند غبار غليظى فضاى اطراف را مى‌پوشاند و پيداست كه در چنين محيط تاريكى انسان چهره حق و باطل را نمى‌تواند بنگرد، اما اگر با آب تقوى اين غبار زدوده شود و اين دود سياه و تاريك از ميان برود ديدن چهره حق آسان است:

به گفته شاعر

و يا به گفته شاعر ديگرى:

و ثانيا مى‌دانيم كه هر كمالى در هر جا وجود دارد پرتوى از كمال حق است و هر قدر انسان به خدا نزديك‌تر شود پرتو نيرومندترى از آن كمال مطلق در وجود او انعكاس خواهد يافت، روى اين حساب همه علم و دانش‌ها از علم و دانش او سر چشمه مى‌گيرد و هر گاه انسان در پرتو تقوى و پرهيز از گناه و هوى و هوس به او نزديك‌تر شود و قطره وجود خود را به اقيانوس بيكران هستى او پيوند دهد سهم بيشترى از آن علم و دانش خواهد گرفت.