نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 9
سپس چنين
نتيجه مىگيرد، اكنون كه همه اينها مخلوق خدا است و حكم آن به دست اوست، به شما
فرمان مىدهد كه" از آنچه او به شما روزى داده است بخوريد" (كُلُوا
مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ).
اينكه
نمىگويد از اين حيوانات بخوريد، بلكه مىگويد از آنچه به شما داده است تناول
كنيد، به خاطر آن است كه حيوانات حلال گوشت منحصر به چهارپايان نيستند، بلكه
حيوانات ديگرى نيز حلالگوشتند كه در جمله فوق از آنها ذكرى نشده است.
و براى تاكيد
اين سخن و ابطال احكام خرافى مشركان، مىفرمايد:" از گامهاى شيطان پيروى
نكنيد، كه او دشمن آشكار شما است" (دشمنى كه از آغاز خلقت آدم با شما اعلان
جنگ داده است) (وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ
إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ).
اشاره به
اينكه اينگونه احكام و مقررات بىدليل كه صرفا از پندارهاى خام و هوى و هوسها و
جهل و نادانى سرچشمه گرفته، يك سلسله وسوسههاى شيطانى بيش نيست، كه شما را گام به
گام از حق دور كرده و در بيراههها سرگردان مىسازد.
در ذيل آيه
168 سوره بقره درباره اين جمله توضيح جالبى داده شد.
***
در آيه
بعد به عنوان توضيح، قسمتى از حيوانات حلال گوشت و قسمتى از حيواناتى را كه هم
باربرند و هم براى تغذيه انسان قابل استفادهاند، شرح مىدهد و مىگويد:"
خداوند هشت جفت از چهارپايان را براى شما آفريد، از گوسفند و ميش يك جفت (نر و
ماده) و از بز يك جفت (نر و ماده)" (ثَمانِيَةَ
أَزْواجٍ[1] مِنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَ مِنَ الْمَعْزِ
اثْنَيْنِ).
[1]" ازواج" جمع" زوج" در
لغت به معنى جفت است، ولى بايد توجه داشت كه گاهى به مجموع دو حيوان نر و ماده
گفته مىشود، و گاهى به هر يك از دو زوج نيز گفته مىشود، و لذا به مجموع آنها
زوجين مىگويند، و اينكه در آيه فوق اشاره به هشت زوج شده منظور از آن چهار نوع
حيوان نر و چهار نوع حيوان ماده است، اين احتمال نيز در آيه داده شده است كه منظور
از آن جفتهاى حيوانات اهلى و وحشى بوده باشد، يعنى نر و ماده گوسفند اهلى و وحشى و
همچنين.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 9