نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 422
(فَلَمَّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ أَنْجَيْنَا الَّذِينَ
يَنْهَوْنَ عَنِ السُّوءِ وَ أَخَذْنَا الَّذِينَ ظَلَمُوا بِعَذابٍ بَئِيسٍ بِما
كانُوا يَفْسُقُونَ) [1] شك نيست كه اين فراموشى، فراموشى حقيقى كه
موجب عذر است نبود، بلكه آن چنان بىاعتنايى به فرمان خدا كردند كه گويى به كلى آن
را فراموش نمودهاند.
***
سپس مجازات آنها را چنين شرح مىدهد: هنگامى كه" در برابر آنچه از آن
نهى شده بودند، سركشى كردند به آنها گفتيم به شكل ميمونهاى طرد شده در آئيد"
(فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ ما نُهُوا عَنْهُ
قُلْنا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خاسِئِينَ) [2] روشن است كه
امر" كونوا" (بوده باشيد) در اينجا يك فرمان تكوينى است، همانند إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ
كُنْ فَيَكُونُ (سوره يس آيه 28)
در اينجا به چند موضوع بايد توجه كرد:
***
1- چگونه دست به گناه زدند؟
در اينكه اين جمعيت، قانونشكنى را از كجا شروع كردند، در ميان مفسران گفتگو
است، از بعضى از روايات چنين استفاده مىشود كه نخست دست به حيله به اصطلاح شرعى
زدند، در كنار دريا حوضچههايى ترتيب دادند و راه آن را به دريا گشودند، روزهاى
شنبه راه حوضچهها را باز مىكردند، و ماهيان
[1]" بئيس" از ماده"
باس" (بر وزن ياس) به معنى شديد است.
[2]" عتوا" از ماده"
عتو" (بر وزن غلو) به معنى خوددارى از اطاعت فرمان است و اينكه بعضى از
مفسران آن را تنها به معنى خوددارى تفسير كردهاند بر خلاف چيزى است كه ارباب لغت
گفتهاند.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 422