نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 262
اينكه مردمش را گرفتار ناراحتيها و بلاها ساختيم، تا كمى به خود آيند و دست از
طغيان و سركشى بردارند و به سوى آن كس كه همه نعمتها از وجودش سرچشمه مىگيرد
بازگردند" (وَ ما أَرْسَلْنا فِي قَرْيَةٍ مِنْ
نَبِيٍّ إِلَّا أَخَذْنا أَهْلَها بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ
يَضَّرَّعُونَ).
و اين به خاطر آن است كه مردم تا در ناز و نعمتند كمتر گوش شنوا و آمادگى براى
پذيرش حق دارند اما هنگامى كه در تنگناى مشكلات قرار مىگيرند و نور فطرت و توحيد
آشكارتر مىگردد، بى اختيار به ياد خدا مىافتند و دلهايشان آماده پذيرش مىگردد،
ولى اين بيدارى كه در همه يكسان است در بسيارى از افراد زودگذر و ناپايدار است و
به مجرد برطرف شدن مشكلات بار ديگر در خواب غفلت فرو مىروند ولى براى جمعى نقطه
عطفى در زندگى محسوب مىشود و براى هميشه، به سوى حق باز مىگردند، و اقوامى كه در
آيات گذشته از آنها سخن گفته شد، جزء دسته اول بودند!
***
لذا در آيه بعد مىگويد:
هنگامى كه آنها در زير ضربات حوادث و فشار مشكلات تغيير مسير ندادند و هم چنان در
گمراهى خود باقى ماندند، ما مشكلات را از آنها برداشتيم و به جاى آن گشايش و نعمت
قرار داديم، تا آنجا كه بار ديگر زندگانى آنها رونق گرفت و كمبودها به فزونى تبديل
شد و مال و نفرات آنها فراوان گرديد (ثُمَّ
بَدَّلْنا مَكانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّى عَفَوْا).
" عفوا" از ماده" عفو" است كه گاهى به معنى كثرت و زيادى
آمده و گاهى به معنى ترك كردن و اعراض نمودن و گاهى نيز به معنى محو آثار چيزى
كردن، ولى بعيد نيست كه ريشه همه آنها همان ترك كردن بوده باشد، منتها گاهى چيزى
را به حال خود رها مىكنند تا ريشه بدواند و توالد و تناسل كند و افزايش يابد،
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 6 صفحه : 262