شايد بارها گفته‌ايم صحنه قيامت انعكاس بزرگى از صحنه‌هاى اين دنيا است، در اين جهان نيز بارها ديده‌ايم كه هر گروه از گروه‌هاى منحرف به دسته ديگر بد مى‌گويد و از او متنفر است، به عكس پيامبران الهى و افراد صالح و مصلح هر كدام آمده‌اند برنامه ديگرى را تاييد كرده‌اند و پيوستگى خود را در هدف با يكديگر اعلام داشته‌اند.

مطلب به همين جا پايان نمى‌پذيرد،" هنگامى كه همگى با ذلت و خوارى در محيط شرربار دوزخ قرار مى‌گيرند، شكايات آنها به پيشگاه پروردگار از يكديگر شروع مى‌شود، نخست فريب‌خوردگان زبان به شكايت مى‌گشايند و چون راه نجاتى براى خود نمى‌بينند عرضه مى‌دارند: پروردگارا اين اغواگران بودند كه ما را گمراه ساختند، خدايا عذاب و كيفر آنها را مضاعف كن، كيفرى به خاطر گمراه بودن، و كيفرى به خاطر گمراه كردن ما" (حَتَّى إِذَا ادَّارَكُوا فِيها جَمِيعاً قالَتْ أُخْراهُمْ لِأُولاهُمْ رَبَّنا هؤُلاءِ أَضَلُّونا فَآتِهِمْ عَذاباً ضِعْفاً مِنَ النَّارِ).

شك نيست كه اين درخواست كاملا منطقى و بجا است و حتى بدون درخواست، اغواگران چنين كيفرى را دارند، زيرا آنها بار مسئوليت انحراف فريب‌خوردگان را نيز بر دوش مى‌كشند، بدون اينكه از مسئوليت خود آنها كاسته شود، ولى عجيب اين است كه در پاسخ" به آنها گفته مى‌شود، مجازات هر دو دسته از شما مضاعف است ولى نمى‌دانيد چرا؟!" (قالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَ لكِنْ لا تَعْلَمُونَ‌).

با دقت روشن مى‌شود كه چرا گروه پيروان نيز مجازات مضاعف دارند، زيرا هيچگاه پيشوايان ظلم و ستم و سركردگان انحراف و گمراهى به تنهايى نمى‌توانند برنامه‌هاى خود را پياده كنند و اين پيروان سرسخت و لجوج هستند كه به آنها در رسيدن به اين هدف قدرت و توان مى‌بخشند و به اصطلاح تنور آنها را داغ كرده و پاى پرچمشان سينه مى‌زنند، بنا بر اين، اين دسته نيز بايد كيفر مضاعف داشته‌