شان نزول:

در شان نزول آيات فوق در منابع حديث و تفسير اقوال مختلفى ديده مى‌شود، ولى آنچه با آيات فوق و تعبيرات آن سازگارتر است شان نزولى است كه در تفسير مجمع البيان از على بن ابى طالب ع نقل شده است كه" روزى پيامبر ص خطبه‌اى خواند و دستور خدا را درباره حج بيان كرد شخصى بنام عكاشه- و بروايتى سراقه- گفت آيا اين دستور براى هر سال است، و همه سال بايد حج بجا بياوريم؟

پيامبر ص به سؤال او پاسخ نگفت، ولى او لجاجت كرد، و دو بار، و يا سه بار، سؤال خود را تكرار نمود، پيامبر ص فرمود: واى بر تو چرا اينهمه اصرار مى‌كنى اگر در جواب تو بگويم بلى، حج در همه سال بر همه شما واجب مى‌شود و اگر در همه سال واجب باشد توانايى انجام آن را نخواهيد داشت و اگر با آن مخالفت كنيد گناهكار خواهيد بود، بنا بر اين ما دام كه چيزى به شما نگفته‌ام روى آن اصرار نورزيد زيرا (يكى از) امورى كه باعث هلاكت (بعضى از) اقوام گذشته شد اين بود كه لجاجت و پر حرفى مى‌كردند و از پيامبرشان زياد سؤال مى‌نمودند، بنا بر اين هنگامى كه به شما دستورى مى‌دهم به اندازه توانايى خود آن را انجام دهيد (اذا امرتكم من شى‌ء فاتوا منه ما استطعتم) و هنگامى كه شما را از چيزى نهى مى‌كنم خوددارى كنيد" آيات فوق نازل شد و آنها را از اين كار باز داشت‌ [1] اشتباه نشود منظور از اين شان نزول- همانطور كه در تفسير آيه خواهيم گفت- اين نيست كه راه سؤال و پرسش و فراگيرى مطالب را بروى مردم ببندد زيرا

[1] تفسير" مجمع البيان" و تفسير" در المنثور" و" المنار" در ذيل آيه مورد بحث با تفاوتهايى اين شان نزول را نقل كرده‌اند.