نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 227
تكليف تصور مىشود كه مختصر فهم و شعور براى آن كافى است، ما نمىتوانيم چنان فهم
و شعور و چنان تكاليفى را بطور كلى در باره حيوانات انكار كنيم.
حتى در باره كودكان و ديوانگانى كه پارهاى از مسائل را مىفهمند انكار همه
تكاليف مشكل است مثلا اگر نوجوانان 14 ساله كه به حد بلوغ نرسيده ولى كاملا مطالب
را خوانده و فهميدهاند در نظر بگيريم، اگر آنها عمدا مرتكب قتل نفس شوند در حالى
كه تمام زيانهاى اين عمل را مىدانند آيا ميتوان گفت هيچ گناهى از آنها سرنزده
است؟! قوانين كيفرى دنيا نيز افراد غير بالغ را در برابر پارهاى از گناهان مجازات
مىكند، اگر چه مجازاتهاى آنها مسلما خفيفتر است.
بنا بر اين بلوغ و عقل كامل شرط تكليف در مرحله عالى و كامل است، در مراحل
پائينتر يعنى در مورد پارهاى از گناهانى كه قبح و زشتى آن براى افراد پائينتر
نيز كاملا قابل درك است بلوغ و عقل كامل را نمىتوان شرط دانست.
با توجه به تفاوت مراتب تكليف، و تفاوت مراتب عقل اشكال بالا در مورد حيوانات
نيز حل مىشود.
***
3- آيا اين آيه دليل بر تناسخ است
عجيب اينكه بعضى از طرفداران عقيده خرافى" تناسخ" به اين آيه براى
مسلك خود استدلال كردهاند و گفتهاند آيه مىگويد حيوانات امتهايى همانند شما
هستند، در حالى كه مىدانيم آنها ذاتا، همانند ما نيستند، بنا بر اين بايد بگوئيم
ممكن است روح انسانها پس از جدا شدن از بدن در كالبد حيوانات قرار بگيرند باين
وسيله كيفر بعضى از اعمال سوء خود را ببينند! ولى علاوه بر اينكه عقيده به تناسخ
بر خلاف قانون تكامل، و بر خلاف منطق عقل مىباشد، و لازمه آن انكار معاد است
(چنان كه مشروحا در جاى خود گفتهايم) آيه بالا به هيچ وجه دلالتى بر اين مسلك
ندارد، زيرا همانطور كه گفتيم مجتمعات
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 5 صفحه : 227