[سوره الأنعام (6): آيه 3]

وَ هُوَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ فِي الْأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهْرَكُمْ وَ يَعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ (3)

ترجمه:

3- او است خداوند در آسمانها و در زمين، پنهان و آشكار شما را مى‌داند و از آنچه (انجام مى‌دهيد و) به دست مى‌آوريد با خبر است.

تفسير:

در اين آيه براى تكميل بحث گذشته در زمينه توحيد و يگانگى خدا و پاسخ گفتن به كسانى كه براى هر دسته‌اى از موجودات خدايى قائلند و مى‌گويند خداى باران، خداى جنگ، خداى صلح، خداى آسمان و مانند آن چنين مى‌گويد:

" او است خداوندى كه الوهيتش بر تمام آسمانها و زمين حكومت مى‌كند" (وَ هُوَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ فِي الْأَرْضِ‌) [1] يعنى با توجه به اينكه خالق همه چيز او است، مدبر و اداره كننده همه نيز او مى‌باشد.- زيرا حتى مشركان جاهليت خالق و آفريدگار را" اللَّه" مى‌دانستند ولى تدبير و تصرف را براى بتها قائل بودند.

آيه به آنها پاسخ مى‌دهد: كسى كه خالق است، تدبير و تصرف در همه جا نيز به دست او است.

اين احتمال نيز در تفسير آيه وجود دارد كه خداوند در همه جا حاضر است، در آسمانها و در زمين و جايى از او خالى نيست، نه اينكه جسم باشد و مكان داشته‌

[1] از نظر تركيب اين جمله در ميان مفسران گفتگو است ولى ظاهر اين است كه" هو" مبتدا است و" اللَّه" خبر و" فى السماوات ..." جار و مجرور است كه متعلق به فعلى مى‌باشد كه از كلمه اللَّه فهميده مى‌شود، و معنى جمله در حقيقت چنين است" هو المتفرد فى السماوات بالالوهية".