نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 3 صفحه : 397
هنوز كاملا بيدار نشدهايد، شروع به نماز نكنيد تا بدانيد چه مىگوئيد. [1] ولى چنين به
نظر مىرسد كه اين تفسير از مفهوم حَتَّى
تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ استفاده شده
است اگر چه در معنى سكارى داخل نباشد.
به عبارت ديگر از جمله" تا بدانيد چه مىگوييد" استفاده مىشود،
نماز خواندن در هر حالى كه انسان از هشيارى كامل برخوردار نباشد، ممنوع است، خواه
حالت مستى باشد يا باقيمانده حالت خواب.
ضمنا از اين جمله نيز مىتوان استفاده كرد كه بهتر است در حال كسالت و كمى
توجه نيز انسان نماز نخواند، زيرا حالت فوق به صورت ضعيف در او وجود دارد و شايد
به همين جهت است كه در روايتى از امام باقر ع نقل شده كه فرمود:
" در حالتى كه كسل هستيد يا چرتآلود يا سنگين، مشغول نماز نشويد زيرا
خداوند مؤمنان را از نماز خواندن در حال مستى نهى كرده است" [2] 2- باطل بودن
نماز در حال جنابت- كه با جمله و لا جنبا به آن اشاره شده است- سپس استثنايى براى
اين حكم بيان فرموده و مىگويد إِلَّا
عابِرِي سَبِيلٍ:" مگر اينكه مسافر باشيد" (و در
مسافرت گرفتار بىآبى شويد كه در اين حال نماز خواندن به شرط تيمم كه در ذيل آيه
خواهد آمد جايز است).
ولى در روايات و اخبار تفسير ديگرى براى آيه نيز آمده است [3] و آن اينكه
منظور از صلاة در آيه محل نماز گذاردن و مسجد است يعنى در حال جنابت وارد مساجد
نشويد، سپس كسانى را كه عبورا از مسجد مىگذرند استثناء فرموده و مىگويد إِلَّا عابِرِي سَبِيلٍ يعنى مىتوانيد در حال جنابت عبورا از مسجد بگذريد
[1]- تفسير نور الثقلين جلد اول صفحه
483 و تفسير قرطبى جلد سوم صفحه 1771.
[2]- نور الثقلين جلد اول صفحه 483
شبيه به اين مضمون در صحيح بخارى نيز آمده است.