است" [1] به اين ترتيب وجود اولياء اللَّه يا قوانين عدل الهى مقياسهايى هستند كه انسانها و اعمالشان را بر آنها عرضه مى‌كنند، و به همان اندازه كه با آنها شباهت و مطابقت دارند وزنشان است! روشن است كه منظور از" سبكى" و" سنگينى" ميزان به معنى سنگينى خود ترازوهاى سنجش نيست، بلكه وزن چيزهايى است كه با آن مى‌سنجند.

ضمنا تعبير به" موازين" به صورت صيغه جمع به خاطر آن است كه اولياى حق و قوانين الهى هر كدام يكى از ميزانهاى سنجشند، و از اين گذشته تنوع صفات و اعمال آدمى ايجاب مى‌كند كه هر كدام را با ميزانى بسنجند، و الگوها و ترازهاى سنجش متفاوت باشد.

" راغب" در" مفردات" مى‌گويد:" ميزان در قرآن مجيد گاهى به صورت مفرد، و گاه به صورت جمع آمده، در صورت اول ناظر به كسى است كه حساب مى‌كند، يعنى خداوند يكتا، و در صورت دوم ناظر به حساب شوندگان است".

بعضى از مفسران نيز گفته‌اند كه موازين جمع" موزون" است، يعنى عملى كه آن را وزن مى‌كنند، بنا بر اين سنگين و سبك بودن موازين به معنى سنگين و سبك بودن خود اعمال است، نه سبك و سنگين بودن ترازوها [2] البته نتيجه هر دو يكى است ولى از دو راه مختلف.

در اين زمينه شرح بيشترى در ذيل آيه 8 و 9 سوره اعراف (جلد 6 صفحه‌

[1]" تفسير نور الثقلين" جلد 2 صفحه 5.

[2] اين معنى را" زمخشرى" در" كشاف" و فخر رازى در" تفسير كبير" و" ابو الفتوح رازى" در تفسيرش به عنوان يكى از دو احتمال در معنى" موازين" ذكر كرده‌اند.