كه از طريق گياهان و درختان، عائد انسان مى‌شود تكيه كرده است.

روشن است كه منظور از" نگاه كردن" تماشاى ظاهرى نيست، بلكه نگاه به معنى دقت و انديشه در ساختمان اين مواد غذايى، و اجزاء حياتبخش آن، و تاثيرات شگرفى كه در وجود انسان دارد، و سپس انديشه در خالق آنها است.

و اينكه بعضى احتمال داده‌اند مراد نگاه ظاهرى است، نگاهى كه باعث تحريك غده‌هاى بزاقى دهن، مى‌شود، در نتيجه كمك به هضم غذا مى‌كند بسيار بعيد به نظر مى‌رسد، زيرا آيه به قرينه آيات قبل و بعد اصلا در مقام بيان اينگونه مسائل نيست، منتها بعضى از دانشمندان غذاشناس كه قرآن را تنها از زاويه محدود مسائل شخصى خود مى‌نگرند طبيعى است چنين پندارى درباره آيه فوق داشته باشند.

بعضى نيز معتقدند كه منظور از نگاه كردن به مواد غذايى اين است كه انسان هنگامى كه بر سر سفره مى‌نشيند دقيقا بنگرد كه آنها را از چه راهى تهيه كرده؟ حلال يا حرام؟ مشروع يا نامشروع؟ و به اين ترتيب جنبه‌هاى اخلاقى و تشريعى را مورد توجه قرار دهد.

در بعضى از روايات كه از معصومين نقل شده نيز آمده است كه منظور از" طعام" در اينجا" علم و دانشى" است كه غذاى روح انسان است، بايد بنگرد كه آن را از چه كسى گرفته؟ از جمله از امام باقر ع نقل شده كه در تفسير اين آيه فرمود:" علمه الذى ياخذه عمن ياخذه"؟ [1] نظير همين معنى از امام صادق ع نيز نقل شده است‌ [2] بدون شك معنى ظاهرى آيه همان غذاهاى جسمانى است كه در آيات بعد مشروحا ذكر شده، ولى غذاى روح را نيز از طريق قياس اولويت مى‌توان استفاده كرد، چرا كه انسان تركيبى است از روح و جسم، همانگونه كه جسم‌

[1] و [2] تفسير" برهان" جلد 4 صفحه 429.

تفسير نمونه ؛ ج‌26 ؛ ص146