نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 25 صفحه : 383
گويى پشت سر انداختهاند، ولى به گفته بعضى از مفسران كلمه" وراء"
گاه به معنى پشت سر، و گاه به معنى پيش رو به كار مىرود [1]
***
در آيه بعد به آنها هشدار مىدهد كه از
نيرو و قدرت خود مغرور نشوند كه اينها را همه خدا داده، و هر زمان بخواهد به سرعت
باز پس مىگيرد، مىفرمايد:
" ما آنها را آفريديم، و پيوندهاى وجودشان را محكم كرديم، به آنها قوت و
قدرت بخشيديم، و هر زمان بخواهيم آنها را مىبريم و گروه ديگرى را جانشينشان
مىسازيم" (نَحْنُ خَلَقْناهُمْ وَ شَدَدْنا
أَسْرَهُمْ وَ إِذا شِئْنا بَدَّلْنا أَمْثالَهُمْ تَبْدِيلًا) [2]" اسر" (بر وزن عصر) در اصل به معنى بستن چيزى با زنجير است، و
اسيران را از اين جهت" اسير" ناميدهاند كه آنها را مىبندند، ولى"
اسر" در اينجا اشاره به استحكام پيوندهاى وجودى انسان است كه قدرت حركت و
توانايى فعاليتهاى مهم به او مىدهد.
به راستى قرآن در اينجا انگشت روى نقطه حساسى گذارده، و آن پيوندهاى مختلف
اجزاى وجود بشر است از عصبهاى كوچك و بزرگ كه همچون طنابهاى آهنين عضلات را به
يكديگر مربوط مىسازد گرفته، تا رباطها و عضلات مختلف،
[1] در تفسير" روح البيان"
آمده است كه اگر" وراء" به" فاعل" اضافه شود به معنى پشت سر
است، و اگر به" مفعول" اضافه شود به معنى پيش رو است (روح البيان جلد 8
صفحه 439).
[2] اين آيه محذوفى دارد و در تقدير
چنين است: بدلناهم امثالهم (توجه داشته باشيد كه تبديل غالبا دو مفعول مىگيرد در
اينجا ضمير" هم" مفعول اول و" امثالهم" مفعول دوم است).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 25 صفحه : 383