تفسير

به اين پرندگان بالاى سر خود بنگريد

در آيات آغاز اين سوره به هنگامى كه بحث از قدرت و مالكيت خداوند بود سخن از آسمانهاى هفتگانه و ستارگان و كواكب آنها به ميان آمد، ولى در نخستين آيه مورد بحث همين مساله قدرت با ذكر يكى از موجودات به ظاهر كوچك عالم هستى تعقيب مى‌شود، مى‌فرمايد:

" آيا آنها به پرندگانى كه بالاى سرشان بالهاى خود را گسترده و گاه جمع مى‌كنند نگاه نكرده‌اند؟! (أَ وَ لَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صافَّاتٍ وَ يَقْبِضْنَ‌) [1] اين اجسام سنگين بر خلاف قانون جاذبه از زمين برمى‌خيزند، و به راحتى تمام بر فراز آسمان، ساعتها، و گاه هفته‌ها و ماهها! پشت سر هم به حركت سريع و نرم خود ادامه مى‌دهند، بى‌آنكه هيچ مشكلى داشته باشند.

بعضى به هنگام پرواز غالبا بالهاى خود را گسترده‌اند (صافات) و گويى نيروى مرموزى آنها را به حركت درمى‌آورد.

در حالى كه بعضى ديگر دائما بال مى‌زنند (ممكن است يقبضن اشاره به همين معنى باشد).

بعضى ديگر گاه بال مى‌زنند، و گاه بال را مى‌گسترانند.

گروه چهارمى مدتى بال مى‌زنند، هنگامى كه سرعت گرفتند بالها را به كلى جمع كرده و در اقيانوس هوا شيرجه مى‌روند (مانند گنجشكها!) خلاصه‌

[1]" الطير" جمع" طائر" است، و لذا فعل و وصف آن به صورت جمع آمده و اينكه بعضى تصور كرده‌اند" طير" مفرد است بر خلاف تصريح ارباب لغت مى‌باشد.