نكته ارزش والاى عقل و خرد

اين نخستين بار نيست كه قرآن مجيد به ارزش فوق العاده عقل و خرد اشاره مى‌كند، و گناه عمده دوزخيان و عامل اصلى بدبختى آنها را از كار انداختن اين نيروى الهى مى‌شمرد، بلكه هر كس با قرآن آشنا باشد مى‌داند كه در مناسبتهاى مختلف اهميت اين موضوع را آشكار ساخته است، و على رغم دروغپردازيهاى كسانى كه مذهب را وسيله تخدير مغزها، و ناديده گرفتن فرمان عقل و خرد مى‌شمرند، اسلام اساس خداشناسى و سعادت و نجات را بر عقل و خرد مى‌نهد، و روى سخنش در همه جا با" اولو الالباب" و" اولو الأبصار" و انديشمندان و دانشمندان است.

در منابع اسلامى آن قدر روايت در اين زمينه وارد شده كه از حساب بيرون است، جالب اينكه كتاب معروف" كافى" كه از معتبرترين منابع حديث است مشتمل بر كتابهايى است كه نخستين كتابش به نام كتاب" عقل و جهل" است، و هر كس رواياتى را كه در اين زمينه در اين كتاب نقل شده ملاحظه كند به عمق بينش اسلام در اين باره پى‌مى‌برد، و ما در اينجا به ذكر دو روايت قناعت مى‌كنيم:

در حديثى از على ع (در همين كتاب) آمده است: جبرئيل بر آدم نازل شد و گفت من مامورم كه تو را ميان يكى از اين سه موهبت مخير كنم، تا يكى را برگزينى، و بقيه را رها كنى، آدم گفت: آنها چيست؟ جبرئيل در پاسخ گفت:" عقل" و" حياء" و" دين".

آدم گفت: من عقل را برگزيدم، جبرئيل به" حياء" و" دين" گفت او را رها كنيد و به دنبال كار خود برويد، گفتند ما ماموريم همه جا با عقل باشيم و از آن جدا نشويم! جبرئيل گفت: حال كه چنين است به ماموريت خود عمل‌