لغزشهايى سرمى‌زند، اگر درهاى بازگشت به روى او بسته شود، مايوس مى‌گردد، و براى هميشه از راه مى‌ماند، و لذا در مكتب تربيتى اسلام، توبه به عنوان يك اصل تربيتى با اهميت فوق العاده‌اى مطرح است، و از تمام گنهكاران دعوت مى‌كند كه براى اصلاح خويش و جبران گذشته از اين در، وارد شوند.

امام على بن الحسين ع در مناجات" تائبين" به پيشگاه خدا چنين عرضه مى‌دارد:

الهى انت الذى فتحت لعبادك بابا الى عفوك سميته التوبة، فقلت‌ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً، فما عذر من اغفل دخول الباب بعد فتحه‌

" خداى من تو كسى هستى كه درى به سوى عفوت به روى بندگانت گشوده‌اى، و نامش را توبه نهاده‌اى، و فرموده‌اى بازگرديد به سوى خدا و توبه كنيد توبه خالصى، اكنون عذر كسانى كه از ورود از اين در، بعد از گشايش آن، غافل شوند چيست"؟! [1] به قدرى در مساله توبه در روايات تاكيد شده كه در حديثى از امام باقر ع مى‌خوانيم:

ان اللَّه تعالى اشد فرحا بتوبة عبده من رجل اضل راحلته و زاده فى ليلة ظلماء، فوجدها

:" خداوند از توبه بنده‌اش بيش از كسى كه مركب و توشه خود را در بيابان در يك شب تاريك گم كرده و سپس آن را بيابد شاد مى‌گردد"! [2] اين تعبيرات آميخته با بزرگوارى همه براى تشويق به اين امر مهم حياتى است.

ولى بايد توجه داشت كه" توبه تنها لقلقه زبان، و گفتن" استغفر اللَّه" نيست بلكه شرايط و اركانى دارد كه در تفسير توبه نصوح در آيات فوق به آن‌

[1] مناجاتهاى پانزده‌گانه مناجات اول (بحار الانوار جلد 94 صفحه 142).

[2]" اصول كافى" جلد 2 باب التوبة حديث 8.