نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 554
اراده مىآيد، و گاه به معنى جبران و اصلاح، و راغب در مفردات هر دو معنى را
به هم آميخته، مىگويد: اصل جبر اصلاح كردن چيزى است با غلبه و قدرت اين واژه
هنگامى كه در مورد خداوند به كار رود بيانگر يكى از صفات بزرگ او است كه با نفوذ
اراده و كمال قدرت به اصلاح هر فسادى مىپردازد، و هر گاه در مورد غير او به كار
رود معنى مذمت را دارد، و به گفته" راغب" به كسى گفته مىشود كه
مىخواهد نقصان و كمبود خود را با ادعاى مقاماتى كه شايسته آن نيست"
جبران" كند، اين واژه در قرآن مجيد در ده مورد به كار رفته كه نه مورد آن در
باره افراد ظالم و گردنكش و مفسد است، و تنها يك مورد آن در باره خداوند قادر
متعال (آيه مورد بحث) مىباشد.
سپس مىافزايد:" او شايسته بزرگى است و چيزى برتر و بالاتر از او
نيست" (الْمُتَكَبِّرُ).
" متكبر" از ماده" تكبر" به دو معنى آمده است: يكى ممدوح
كه در مورد خداوند به كار مىرود، و آن دارا بودن بزرگى و كارهاى نيك و صفات پسنديده
فراوان است، و ديگرى نكوهيده و مذموم كه در مورد غير خدا به كار مىرود و آن اين
است كه افراد كوچك و كم مقدار ادعاى بزرگى كنند، و صفاتى را كه ندارند به خود نسبت
دهند، و از آنجا كه عظمت و بزرگى تنها شايسته مقام خدا است اين واژه به معنى
ممدوحش تنها در باره او به كار مىرود و هر گاه در غير مورد او به كار رود به معنى
مذموم است.
و در پايان آيه، بار ديگر روى مساله توحيد كه سخن با آن آغاز شده بود تكيه
كرده، مىفرمايد:" خداوند منزه است از آنچه شريك براى او قرار مىدهند"
(سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ).
با توضيحى كه داده شد روشن مىشود كه هيچ موجودى نمىتواند در صفاتى
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 554