نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 488
به ذكرش هر چه خواهى در خروش است
دلى داند چنين معنى كه گوش است
نه بلبل بر گلش تسبيحخوان است
كه هر خارى به توحيدش زبان است!
شرح بيشتر پيرامون اين سخن ذيل آيه 44 سوره اسراء آمده است (جلد 12 صفحه 133-
140).
***
بعد از بيان اين مقدمه به داستان رانده شدن يهود بنى نضير از مدينه
پرداخته مىفرمايد:" خداوند كسى است كه كافران اهل كتاب را در اولين اجتماع و
برخورد با مسلمانان از خانههايشان بيرون كرد"! (هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ
الْكِتابِ مِنْ دِيارِهِمْ لِأَوَّلِ الْحَشْرِ).
" حشر" در اصل به معنى حركت دادن جمعيت و خارج ساختن آنها از
قرارگاهشان به سوى ميدان جنگ و مانند آن است، و منظور از آن در اينجا اجتماع و
حركت مسلمانان از مدينه به سوى قلعههاى يهود، و يا اجتماع يهود براى مبارزه با
مسلمين است، و از آنجا كه اين نخستين اجتماع در نوع خود بود در قرآن به
عنوان" لاول الحشر" ناميده شده، و اين خود اشاره لطيفى است به برخوردهاى
آينده با يهود" بنى نضير" و يهود" خيبر" و مانند آنها.
و عجب اينكه جمعى از مفسران احتمالاتى در آيه دادهاند كه هيچ تناسبى با
محتواى آن ندارد، از جمله اينكه: منظور حشر اول در مقابل حشر روز قيامت از قبرها
به سوى محشر است، و عجبتر اينكه بعضى اين آيه را دليل بر اين گرفتهاند كه حشر در
قيامت در سرزمين شام واقع مىشود كه يهود از مدينه به سوى آن رانده شدند! و گويا
همه اين احتمالات ضعيف ناشى از كلمه" حشر"
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 23 صفحه : 488