تفسير: پايان توطئه يهود بنى نضير در مدينه‌

اين سوره با تسبيح و تنزيه خداوند و بيان عزت و حكمت او شروع مى‌شود، مى‌فرمايد:" آنچه در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح مى‌گويد، و او عزيز و حكيم است" (سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ‌).

و اين در حقيقت مقدمه‌اى است براى بيان سرگذشت يهود" بنى نضير" همانها كه در شناخت خدا و صفاتش گرفتار انواع انحرافات بودند، و همانها كه تكيه بر قدرت و عزت خويش مى‌كردند و در برابر پيامبر اسلام ص به توطئه برخاستند.

تسبيح عمومى موجودات زمين و آسمان اعم از فرشتگان و انسانها و حيوانات و گياهان و جمادات ممكن است با زبان قال باشد يا با زبان حال، چرا كه نظام شگفت‌انگيزى كه در آفرينش هر ذره‌اى به كار رفته با زبان حال بيانگر علم و قدرت و عظمت و حكمت خدا است.

و از سوى ديگر به عقيده جمعى از دانشمندان هر موجودى در عالم خود سهمى از عقل و درك و شعور دارد هر چند ما از آن آگاه نيستيم، و به همين دليل با زبان خود تسبيح خدا مى‌گويد، هر چند گوش ما تواناى شنوايى آن را ندارد، سرتاسر جهان غلغله تسبيح و حمد او است هر چند ما نامحرمان از آن بيخبريم، اما آنها كه از جمادى سوى جان جان رفته‌اند و براى آنان از غيب چشمى باز شده، با تمامى موجودات جهان همرازند، و نطق آب و گل را به خوبى مى‌شنوند، چرا كه اين نطق محسوس اهل دل است!