نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 22 صفحه : 249
و اينها همه اشارههاى پر معنايى به توسعه الطاف خداوندى است.
***
آخرين آيه مورد بحث باز روى مساله فرشتگان ثبت اعمال تكيه كرده،
مىگويد:" هيچ سخنى را انسان تلفظ نمىكند مگر اينكه نزد آن فرشتهاى مراقب و
آماده براى انجام ماموريت است" (ما يَلْفِظُ
مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ) [1] در آيه
گذشته سخن از ثبت تمامى اعمال آدمى بود، و در اين آيه روى خصوص الفاظ و سخنان او
تكيه مىكند، و اين به خاطر اهميت فوق العاده و نقش مؤثرى است كه گفتار در زندگى
انسانها دارد، تا آنجا كه گاهى يك جمله مسير اجتماعى را به سوى خير يا شر تغيير
مىدهد.
و هم به خاطر اينكه بسيارى از مردم سخنان خود را جزء اعمال خويش نمىدانند، و
خود را در سخن گفتن آزاد مىبينند، در حالى كه مؤثرترين و خطرناكترين اعمال آدمى
همان سخنان او است.
بنا بر اين ذكر اين آيه بعد از آيه گذشته از قبيل ذكر خاص بعد از عام است.
" رقيب" به معنى مراقب و" عتيد" به معنى كسى است كه مهياى
انجام كار است، لذا به اسبى كه مهياى دويدن است" فرس عتيد" مىگويند، و
به كسى كه چيزى را ذخيره و نگهدارى مىكند نيز" عتيد" گفته مىشود (از
ماده" عتاد" بر وزن جهاد به معنى ذخيره كردن).
غالب مفسران معتقدند كه" رقيب" و" عتيد" همان دو فرشتهاى
است كه در آيه قبل به عنوان" متلقيان" از آنها ياد شده است، فرشته سمت
راست
[1] ضمير در" لديه"
به" قول" بر مىگردد، اين احتمال نيز وجود دارد كه به گوينده باز گردد
ولى احتمال اول مناسبتر است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 22 صفحه : 249