اين حديث گواه ديگرى بر عموميت مفهوم آيه است.

3- انضباط اسلامى در همه چيز و همه جا

مساله مديريت و فرماندهى بدون رعايت انضباط هرگز به سامان نمى‌رسد و اگر بخواهند كسانى كه تحت پوشش مديريت و رهبرى قرار دارند به طور خودسرانه عمل كنند شيرازه كارها به هم مى‌ريزد، هر قدر هم رهبر و فرمانده لايق و شايسته باشند.

بسيارى از شكست‌ها و ناكاميها كه دامنگير جمعيت‌ها و گروه‌ها و لشكرها شده از همين رهگذر بوده است، و مسلمانان نيز طعم تلخ تخلف از اين دستور را بارها در زمان پيامبر ص يا بعد از او چشيده‌اند كه روشنترين آنها داستان شكست احد به خاطر بى انضباطى گروه اندكى از جنگجويان بود.

قرآن مجيد اين مساله فوق العاده مهم را در عبارات كوتاه آيات فوق به صورت جامع و جالب مطرح ساخته، مى‌گويد: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ‌.

تفسير نمونه ؛ ج‌22 ؛ ص147

عت مفهوم آيه چنان كه گفتيم به قدرى زياد است كه هر گونه" تقدم" و" تاخر" و گفتار و رفتار خودسرانه و خارج از دستور رهبرى را شامل مى‌شود.

با اينحال در تاريخ زندگى پيامبر ص موارد زيادى ديده مى‌شود كه افرادى بر فرمان او پيشى گرفتند، يا عقب افتادند و از اطاعت آن سرپيچى نمودند و مورد ملامت و سرزنش شديد قرار گرفتند، از جمله اينكه:

1- هنگامى كه پيامبر ص براى فتح مكه حركت فرمود (سال هشتم هجرت) ماه مبارك رمضان بود، جمعيت زيادى با حضرت بودند، گروهى سواره و گروهى پياده، وقتى به منزلگاه" كراع الغميم" رسيد دستور داد ظرف آبى آوردند