آيا كلمه" تلك" اشاره به آيات قرآنى است؟ يا آيات و نشانه‌هاى خداوند در آفاق و انفس كه در آيات قبل به آن اشاره شده؟ هر دو احتمال را داده‌اند.

ولى ظاهرا به قرينه تعبير به" تلاوت" منظور آيات قرآنى است، منتها همين آيات قرآنى بيانگر نشانه‌هاى خدا در سراسر عالم هستى است و به اين ترتيب هر دو تفسير قابل جمع است (دقت كنيد).

به هر حال" تلاوت" از ماده" تلو" بر وزن (فكر) يعنى سخنى را پشت سر سخن ديگرى آوردن، بنا بر اين تلاوت آيات قرآن همان قرائت آيات پشت سر يكديگر است.

تعبير به" حق" اشاره به محتواى اين آيات و هم اشاره به حقانيت نبوت پيامبر ص و وحى الهى است، و به عبارت ديگر: اين آيات آن چنان گويا و مستدل است كه دليل حقانيت آن و آورنده آن در خودش نهفته است.

به راستى اگر آنها به اين آيات ايمان نياورند به چه چيز ايمان خواهند آورد؟ و لذا در پايان آيه مى‌افزايد:" اين گروه كافر به كدام سخن بعد از سخن خدا و آياتش ايمان مى‌آورند"؟! (فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَ آياتِهِ يُؤْمِنُونَ‌) [1] به گفته طبرسى در مجمع البيان" حديث" اشاره به داستانهاى عبرت‌انگيز اقوام پيشين و سرگذشت پندآموز آنهاست، در حالى كه" آيات" به دلائلى گفته مى‌شود كه صحيح را از باطل جدا مى‌سازد و آيات قرآن مجيد از هر دو سخن مى‌گويد.

آرى به راستى قرآن مجيد آن چنان محتوايى از نظر استدلال و براهين‌

[1] تعبير به" بعد اللَّه" محذوفى دارد كه در تقدير چنين است" فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ حديث اللَّه".