منافات با آگاهى پيامبر ص از آن ندارد چرا كه او را به لوح محفوظ كه مكنون علم خدا است راه نيست، امام به عوالم ديگر آگاهى دارد.

و به تعبير ديگر آنچه از آيات گذشته استفاده كرديم كه قرآن دو بار بر پيامبر ص نازل شده يك بار" نزول دفعى" در شب قدر، و بار ديگر" نزول تدريجى" در طول 23 سال منافاتى با حديث فوق كه مى‌گويد در شب قدر بر بيت- المعمور نازل شد ندارد. چرا كه قلب پيغمبر از" بيت المعمور" آگاه است.

با توجه به آنچه در پاسخ اين سؤال گفته شد پاسخ سؤال ديگرى كه مى‌گويد: اگر قرآن در شب قدر نازل شده پس چگونه طبق روايات مشهور آغاز بعثت پيغمبر در 27 ماه رجب صورت گرفته است؟ روشن گرديد.

زيرا نزول آن در ماه رمضان جنبه جمعى داشته، در حالى كه نزول اولين آيات در 27 رجب مربوط به نزول تدريجى آن است و به اين ترتيب مشكلى از اين نظر پيش نمى‌آيد.

تعبير به" يفرق" اشاره به اين است كه همه امور و مسائل سرنوشت‌ساز در آن شب مقدر مى‌شود، و تعبير به" حكيم" بيانگر استحكام اين تقدير الهى و تغيير ناپذيرى و حكيمانه بودن آن است، منتها اين صفت در قرآن معمولا براى خدا ذكر مى‌شود ولى توصيف امور ديگر به آن از باب تاكيد است‌ [1] اين بيان هماهنگ با روايات بسيارى است كه مى‌گويد در شب قدر مقدرات‌

[1] در" الميزان" تفسير ديگرى براى اين آيه ذكر شده كه خلاصه‌اش اين است: امور اين جهان داراى دو مرحله است: مرحله اجمال و ابهام كه از آن تعبير به" حكيم" شده، و مرحله تفصيل و كثرت كه از آن تعبير به" يفرق" شده است (جلد 18 صفحه 140).