اين آيات با يكديگر مربوط و منسجم است، و پايان سوره نيز با آغاز آن، و خط كلى حاكم بر آن هماهنگ است.

نكته:

1- پيامبر اسلام قبل از نبوت چه آئينى داشت؟

در اينكه پيغمبر گرامى اسلام ص قبل از بعثت هرگز براى بت سجده نكرد و از خط توحيد منحرف نشد شكى نيست، و تاريخ زندگى او نيز به خوبى اين معنى را منعكس مى‌كند اما در اينكه بر كدام آئين بوده؟ در ميان علما گفتگو است.

بعضى او را پيرو آئين مسيح ع مى‌دانند، چرا كه قبل از بعثت پيامبر ص آئين رسمى و غير منسوخ آئين او بوده است.

بعضى ديگر او را پيرو آئين ابراهيم ع مى‌دانند، چرا كه" شيخ الانبياء" و پدر پيامبران است و در بعضى از آيات قرآن آئين اسلام به عنوان آئين ابراهيم معرفى شده" مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ‌" (حج- 78).

بعضى نيز اظهار بى‌اطلاعى كرده و گفته‌اند: مى‌دانيم آئينى داشته، اما كدام آئين؟ بر ما روشن نيست! گرچه هر يك از اين اقوال وجهى دارد، اما هيچكدام مسلم نيست، و مناسبتر از اينها قول چهارمى است و آن اينكه: پيامبر ص شخصا برنامه خاصى از سوى خداوند داشته كه بر طبق آن عمل مى‌كرده، و در حقيقت آئين مخصوص خودش بوده، تا زمانى كه اسلام بر او نازل گشت.

شاهد اين سخن حديثى است كه در نهج البلاغه آمده، و در بالا ذكر كرديم كه مى‌گويد:" خداوند از آن زمان كه رسول خدا از شير باز گرفته شد بزرگترين فرشته‌اش را قرين وى ساخت، تا شب و روز او را به راههاى مكارم، و طرق اخلاق‌