و مقام عدالت او ايجاب كرده كه گواهان ديگرى نيز معين فرموده است.

2- پيامبران و اوصياء

قرآن مى‌گويد: فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى‌ هؤُلاءِ شَهِيداً:" چگونه خواهد بود آن روز كه از هر امتى گواهى مى‌آوريم، و تو را گواه بر آنها قرار مى‌دهيم" (نساء- 41).

در حديثى در ذيل همين آيه در كتاب كافى از امام صادق ع مى‌خوانيم:

نزلت فى امة محمد (ص) خاصة، فى كل قرن منهم امام منا، شاهد عليهم، و محمد (ص) شاهد علينا:

" فرمود: اين در باره امت محمد ص نازل شده كه در هر قرنى براى آنها امامى از ما خواهد بود گواه بر آنان و محمد ص گواه بر همه ما است" [1]

3- زبان و دست و پا و چشم و گوش نيز گواهى مى‌دهند

قرآن مى‌گويد: يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْدِيهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ‌:" در آن روز زبانها و دستها و پاهايشان بر ضد آنها نسبت به اعمالى كه مرتكب شدند گواهى مى‌دهد" (نور- 24).

از آيات مورد بحث نيز استفاده مى‌شود كه چشم و گوش در زمره گواهانند، و از پاره‌اى از روايات بر مى‌آيد كه همه اعضاى تن به نوبه خود اعمالى را كه انجام داده‌اند گواهى مى‌دهند [2]

4- پوستهاى تن نيز گواهى مى دهند

آيات مورد بحث با صراحت از اين موضوع سخن مى‌گفت، و حتى اضافه مى‌كند كه گنهكاران كه هرگز انتظار نداشتند پوستهاى تن آنها به صورت گواهانى بر ضد آنان در آيند آنها را مخاطب ساخته مى‌گويند: چرا شما بر ضد ما گواهى‌

[1] اصول كافى جلد 1 صفحه 190

[2] لئالى الاخبار صفحه 462