به كرسى نشاندن سخنان بى‌اساس خود دست به مجادلات زشتى مى‌زدند و با انواع سفسطه‌ها و بهانه‌جوئيها تلاش براى ابطال حق و اغواى مردم ساده دل داشته‌اند، سخريه و استهزاء تهديد و افترا و انكار بدون دليل از روشهاى معمولى اقوام گمراه و سركش در مقابل پيامبران بود، و استدلال منطقى و آميخته با مهر و محبت روش پيامبران الهى.

در روايات اسلامى نيز بحثهاى زيادى پيرامون مناظرات پيغمبر اكرم ص يا ائمه اهل بيت ع در برابر مخالفان ديده مى‌شود كه اگر اين بحث و مناظرات جمع آورى گردد كتاب بسيار قطورى را تشكيل مى‌دهد (البته قسمتهايى از آنها جمع‌آورى شده).

نه تنها پيشوايان معصوم كه اصحاب و ياران آنها نيز به تشويق آنها مناظرات و مجادلاتى با مخالفان داشته‌اند، ولى اجازه اين كار را به كسانى مى‌دادند كه به قدر كافى توانايى و قدرت منطق داشته باشند، چه در غير اين صورت بجاى اينكه جبه حق تقويت شود تضعيف مى‌گردد، و مخالفان جسورتر و سرسخت‌تر مى‌شوند.

لذا در حديثى مى‌خوانيم يكى از دوستان امام صادق ع بنام" طيار" (حمزة بن محمد) مى‌گويد به امام عرض كردم بلغنى انك كرهت مناظرة الناس:

" به من خبر رسيده كه شما از مناظره كردن با مخالفان ناخشنود هستيد".

امام ع در پاسخ فرمود:

اما مثلك فلا يكره، من اذا طار يحسن ان يقع و ان وقع يحسن ان يطير، فمن كان هذا لا نكرهه‌

:" اما كسى كه چون تو باشد عيبى ندارد، از كسانى كه وقتى پرواز مى‌كنند و اوج مى‌گيرند به خوبى مى‌توانند بنشينند، و هنگامى كه مى‌نشينند به خوبى مى‌توانند پرواز كنند و اوج گيرند، كسى كه چنين باشد ما از مناظره او ناخشنود نيستيم"! [1]

[1] رجال" كشى" صفحه 298.