مؤمنان، و يا افزايش گناهان كسانى كه تمام راههاى بازگشت را به روى خود بسته‌اند.

نظير اين احساس حقارت در برابر كشورهاى قدرتمند مادى ظالم در مورد بعضى از اقوام مؤمن كه از نظر مادى عقب افتاده‌اند پيدا مى‌شود كه بايد با همان منطق قرآنى بالا با آن به شدت مبارزه كرد.

افزون بر اين، بايد به آنها حالى نمود كه اين محروميت و عقب افتادگى شما در درجه اول معلول ظلم آن ستمگران است، و اگر زنجيرهاى ظلم و اسارت را پاره كنيد با تلاش و كوشش مستمر مى‌توانيد عقب‌ماندگيها را جبران نمائيد.

2- مجادله در قرآن مجيد

در اين سوره پنج بار سخن از" مجادله" به ميان آمده است كه تمام اين موارد ناظر به" مجادله باطل" است (آيات 4 و 5 و 35 و 56 و 69) به همين مناسبت سزاوار است بحثى پيرامون جدال از ديدگاه قرآن مجيد مطرح شود.

" جدال" و" مراء" دو عنوان است كه هم در آيات قرآن، و هم در روايات اسلامى زياد روى آن بحث شده، و در اين زمينه" اولا" بايد مفهوم اين دو كلمه روشن شود، سپس اقسام جدال (جدال به حق و جدال به باطل و نشانه‌هاى هر كدام تبيين گردد، و سرانجام ضررهاى جدال به باطل و نيز عوامل پيروزى در مجادله به حق توضيح و تشريح گردد.

الف- مفهوم" جدال" و" مراء":

" جدال" و" مراء" و" مخاصمه" سه لفظ است كه مفاهيمى نزديك به هم دارد، در عين حال تفاوتهايى در ميان آنها موجود است‌ [1]" جدال" در اصل به معنى پيچانيدن طناب است سپس به پيچانيدن طرف‌

[1] اين هر سه لفظ مصدر" باب مفاعله" است.