" تلك" اسم اشاره به بعيد است و مىدانيم اين تعبير گاهى براى
احترام به موقعيت و مقام اشخاص به كار مىرود، اشاره به اينكه موقعيت پيامبران به
قدرى بالا است كه گويى از دسترسها دور است.
در اينكه منظور از" رسل" همه پيامبران و رسولان الهى است، يا
رسولانى كه در آيات گذشته اين سوره نامشان به ميان آمد، يا به داستان آنها اشاره
شده، مانند ابراهيم، موسى، عيسى، داوود، اشموئيل، و يا همه رسولانى كه در موقع
نزول اين آيه نامشان در قرآن بوده است؟
در ميان مفسران گفتگو است، ولى بيشتر به نظر مىرسد كه منظور از آن، همه
پيامبران خدا بوده باشد، زيرا واژه" الرسل" به اصطلاح" جمع محلى به
لام" است و دلالت بر عموم دارد.
تعبير به" فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ
عَلى بَعْضٍ" به روشنى مىرساند كه همه پيامبران الهى
با اينكه از نظر نبوت و رسالت، همانند بودند از جهت مقام يكسان نبودند زيرا هم
شعاع ماموريت آنان متفاوت بوده، و هم ميزان فداكاريهاى آنان با هم تفاوت داشته
است.
سپس به ويژگى بعضى از آنان پرداخته، مىفرمايد:" بعضى از آنان را خدا با
او سخن گفت" (مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ
اللَّهُ).
واضح است كه منظور از آن، حضرت موسى ع مىباشد كه به عنوان كليم اللَّه معروف
شده و در آيه 164 سوره نساء در باره او مىفرمايد: وَ كَلَّمَ اللَّهُ مُوسى تَكْلِيماً،" خداوند با موسى سخن گفت".
و اين احتمال كه منظور از آن پيامبر اسلام ص باشد و منظور از تكلم، همان
سخنانى باشد كه در شب معراج با او گفت، يا منظور وحى الهى باشد كه در آيه 51 سوره
شورى" وَ ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ
اللَّهُ إِلَّا وَحْياً ..." عنوان
تكلم به آن اطلاق
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 252