نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 24
ولى از آنجا كه اسلام هميشه نيش و نوش و انذار و
بشارت را با هم مىآميزد تا معجون سالم تربيتى براى گنهكاران فراهم كند در آيه بعد
راه بازگشت را به روى آنها گشوده و مىفرمايد:" اگر دست از جنگ بردارند و
خوددارى كنند، خداوند آمرزنده و مهربان است" (فَإِنِ
انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ).
آرى اگر از
شرك دست بردارند، و آتش فتنه و فساد را خاموش كنند، آنها برادران مسلمان شما
خواهند بود، و حتى چنان كه در دستورات ديگر آمده است از مجازات و غرامتهايى كه
براى مجرمان است در مورد آنان صرف نظر مىشود.
بعضى
جمله" فَإِنِ انْتَهَوْا" (اگر خوددارى كنند) را
به معنى خوددارى از شرك و كفر تفسير كردهاند (چنان كه در بالا گفتيم).
و بعضى به
معنى خوددارى از جنگ در مسجد الحرام يا اطراف آن دانستهاند.
جمع ميان هر
دو معنى نيز ممكن است.
***
در آيه
بعد به هدف جهاد در اسلام اشاره كرده، مىفرمايد:" با آنها پيكار كنيد تا
فتنه از ميان برود" (وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ
فِتْنَةٌ).
" و دين
مخصوص خدا باشد" (وَ يَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ).
سپس اضافه
مىكند:" اگر آنها (از اعتقاد در اعمال نادرست خود) دست بردارند (مزاحم آنان
نشويد زيرا) تعدى جز به ستمكاران روا نيست" (فَإِنِ
انْتَهَوْا فَلا عُدْوانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ).
در ظاهر، سه
هدف براى جهاد در اين آيه ذكر شده، از ميان بردن فتنهها، و محو شرك و بت پرستى، و
جلوگيرى از ظلم و ستم.
اين احتمال
وجود دارد كه منظور از فتنه همان شرك بوده باشد، بنا بر اين هدف اول و دوم در هم
ادغام مىشود، و نيز اين احتمال وجود دارد كه منظور از ظلم در اينجا نيز همان شرك
باشد چنان كه در آيه 13 سوره لقمان مىخوانيم: إِنَ
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 2 صفحه : 24