به هر حال سران بت‌پرستان مى‌خواستند با اين سخن، روحيه متزلزل پيروان خود را تقويت كنند، و از سقوط هر چه بيشتر اعتقاداتشان جلوگيرى بعمل آورند اما چه تلاش بيهوده‌اى؟!.

اگر ادعاى توحيد و نفى بتها واقعيتى داشت بايد پدران ما با آن عظمت و شخصيت! آن را درك كرده باشند، و ما از آنها شنيده باشيم، اما اين يك گفتار دروغين و بى‌سابقه است! تعبير به" الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ" ممكن است اشاره به جمعيت پدرانشان باشد كه نسبت به آنها آخرين ملت بودند چنان كه در بالا گفتيم، و ممكن است اشاره به" اهل كتاب" مخصوصا" نصارى" باشد كه آخرين دين و ملت قبل از ظهور پيامبر اسلام ص محسوب مى‌شدند، يعنى در كتب نصارا نيز از سخنان محمد ص اثرى نيست، چرا كه آنها قائل به" تثليث" (خدايان سه‌گانه) هستند، توحيد محمد ص مطلب نوظهورى است! ولى چنان كه لحن قرآن در آيات مختلف ديگر نشان مى‌دهد عرب جاهلى تكيه بر كتب يهود و نصارى نداشت، تمام تكيه‌گاهش سنت و آئين نياكان و پدران بود، و همين شاهد خوبى براى تفسير اول است.

" اختلاق" از ماده" خلق" در اصل به معنى ابداء چيزى بدون سابقه است، سپس اين كلمه به" دروغ" نيز اطلاق شده، چرا كه دروغگو در بسيارى از مواقع مطالب بى‌سابقه‌اى را مطرح مى‌كند، بنا بر اين منظور از" اختلاق" در آيه مورد بحث اين است كه ادعاى توحيد ادعاى نوظهور و بى‌سابقه‌اى است‌