مى‌تواند داشته باشد؟! اما هنگامى كه به عقب بر مى‌گرديم، و داستان سعى و تلاش آن زن با ايمان" هاجر" را براى نجات جان فرزند شيرخوارش اسماعيل در آن بيابان خشك و سوزان به خاطر مى‌آوريم كه چگونه بعد از اين سعى و تلاش خداوند او را به مقصدش رسانيد، چشمه زمزم از زير پاى نوزادش جوشيدن گرفت، ناگهان چرخ زمان به عقب بر مى‌گردد، پرده‌ها كنار مى‌رود، و خود را در آن لحظه در كنار" هاجر" مى‌بينيم، و با او در سعى و تلاشش همگام مى‌شويم كه در راه خدا بى سعى و تلاش كسى به جايى نمى‌رسد! و به آسانى مى‌توان از آنچه گفتيم نتيجه گرفت كه" حج" را بايد با اين رموز تعليم داد، و خاطرات ابراهيم و فرزند و همسرش را گام به گام تجسم بخشيد، تا هم فلسفه آن درك شود و هم اثرات عميق اخلاقى حج در نفوس حجاج پرتوافكن گردد، كه بدون آن آثار، قشرى بيش نيست.