نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 19 صفحه : 102
آتش بيفروزيد و او را در جهنمى سوزان بيفكنيد"! (قالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْياناً فَأَلْقُوهُ فِي الْجَحِيمِ).
از اين تعبير استفاده مىشود كه قبلا دستور داده شد چهار ديوارى بزرگى ساختند،
سپس در درون آن آتش افروختند، شايد به اين منظور كه هم آتش را از پراكنده شدن و
خطرات احتمالى مهار كنند، و هم دوزخى را كه ابراهيم، بتپرستان را با آن تهديد
مىكرد عملا به وجود آورند! درست است كه براى سوزاندن انسانى همچون ابراهيم يك بار
كوچك هيزم كافى بود، ولى براى اينكه سوز دل خود را از شكستن بتها فرو بنشانند، و
به اصطلاح انتقام خويش را به حد اعلى بگيرند، و در ضمن شكوه و عظمتى به بتها بخشند
كه آبروى بر باد رفته آنها شايد برگردد، و نيز زهر چشمى از همه مخالفان خود بگيرند
كه اين حادثه ديگر در تاريخ بابل تكرار نگردد، اين درياى آتش را به وجود آوردند
(توجه داشته باشيد" جحيم" در لغت به معنى آتشهايى است كه روى هم متراكم
شده است).
بعضى" بنيان" را در اينجا به" منجنيق" تفسير كردهاند كه
وسيله پرتاب اشياء سنگين از فاصلههاى دور بود، ولى غالب مفسران همان تفسير اول را
برگزيدهاند كه" بنيان" همان ساختمان و چهار ديوارى بزرگ است.
***
در اينجا قرآن به ريزهكاريها و جزئيات اين مساله كه در سوره انبياء آمده
است اشاره نمىكند، تنها در يك جمعبندى فشرده و جالب پايان اين ماجرا را چنين
بيان مىكند:" آنها براى نابودى ابراهيم نقشه دقيقى طرح كرده بودند، ولى ما
آنها را پست و مغلوب ساختيم" (فَأَرادُوا
بِهِ كَيْداً فَجَعَلْناهُمُ الْأَسْفَلِينَ).
" كيد" در اصل به معنى هر گونه" چارهانديشى" است، خواه
در طريق صحيح باشد يا غلط، هر چند غالبا در موارد مذموم استعمال مىشود، و با
توجه
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 19 صفحه : 102