نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 83
جالب اينكه" هدايت" را با كلمه" على" ذكر كرده، و"
ضلالت" را با" فى" اشاره به اينكه هدايت يافتگان گويى بر مركب را
هوارى نشسته، و يا بر فراز بلندى قرار گرفته و كاملا بر همه چيز مسلطند، در حالى
كه گمراهان در گمراهى و ظلمت جهلشان فرو رفتهاند.
اين نيز قابل توجه است كه نخست از" هدايت" سخن گفته سپس از"
ضلالت" چرا كه در آغاز جمله نخست مىگويد" ما" و بعد مىگويد"
شما" تا اشاره لطيف و كم رنگى به هدايت گروه اول و عدم هدايت گروه دوم باشد!.
گرچه توصيف" مبين" را جمعى از مفسران تنها مربوط به"
ضلال" مىدانند، چرا كه ضلالت انواعى دارد و ضلالت شرك از همه آشكارتر است.
ولى اين احتمال نيز وجود دارد كه اين توصيف براى" هدايت" و"
ضلالت" هر دو باشد، زيرا در اينگونه موارد در كلمات فصحا وصف تكرار نمىشود،
بنا بر اين، هم" هدايت" توصيف به" مبين" شده است، و هم"
ضلالت" همانگونه كه در ساير آيات قرآن اين توصيف در هر دو قسمت ديده مىشود [1]
***
آيه بعد باز
همان استدلال را به شكل ديگرى- باز با همان لحن منصفانهاى كه خصم را از مركب
لجاجت و غرور فرود آورد- ادامه مىدهد، مىگويد:
" بگو شما مسئول گناهان ما نيستيد، و ما نيز در برابر اعمال شما مسئول
نخواهيم بود" (قُلْ لا تُسْئَلُونَ
عَمَّا أَجْرَمْنا وَ لا نُسْئَلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ).
عجب اينكه در اينجا پيامبر ص مامور است در مورد خودش تعبير به" جرم"
كند، و در مورد مخالفان تعبير به كارهايى كه انجام مىدهند! و به اين ترتيب اين
حقيقت را روشن سازد كه هر كس بايد پاسخگوى اعمال و كردار خويش
[1] به آيات 1- سوره نمل و 12- نور و
6- هود و 2- قصص و 79- نمل مراجعه شود.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 83