آرى از آن همه زندگانى با رونق و تمدن درخشان و گسترده چيزى جز اخبارى بر سر زبانها، و يادى در خاطره‌ها، و سطورى بر صفحات تاريخها باقى نماند،" و آنها را سخت متلاشى و پراكنده ساختيم" (وَ مَزَّقْناهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ‌).

چنان سرزمين آنها ويران گشت كه توانايى اقامت از آنان سلب شد، و براى ادامه زندگى مجبور شدند هر گروهى به سويى روى آورند، و مانند برگهاى خزان كه بر سينه تند باد قرار گرفته هر كدام به گوشه‌اى پرتاب شدند، آن چنان كه پراكندگى آنها به صورت" ضرب المثل" در آمد كه هر گاه مى‌خواستند بگويند فلان جمعيت سخت متلاشى شدند مى‌گفتند" تفرقوا ايادى سبا"! (همانند قوم سبا و نعمتهاى آنها پراكنده شده‌اند!) [1] به گفته بعضى از مفسران قبيله" غسان" به شام رفتند و" اسد" به عمان و" خزاعه" به سوى تهامه و طايفه" انمار" به يثرب‌ [2] و در پايان آيه مى‌فرمايد:" قطعا در اين سر گذشت آيات و نشانه‌هاى عبرتى است براى صبر كنندگان و شكرگزاران" (إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ).

چرا" صابران" و" شكرگزاران" مى‌توانند از اين ماجراها درس عبرت گيرند؟ (مخصوصا با توجه به اينكه صبار و شكور هر دو صيغه مبالغه است و تكرار و تاكيد را بيان مى‌كند).

اين بخاطر آنست كه آنها به واسطه صبر و استقامتشان مركب سركش هوا

[1] اين ضرب المثل به دو صورت نقل شده" تفرقوا ايدى سبا" و" ايادى سبا" در صورت اول اشاره به پراكندگى لشكر و نفرات آنها است، و در صورت دوم ناظر به پراكندگى اموال و امكانات و مواهب آنها است، زيرا" ايادى" معمولا به معنى نعمتها استعمال مى‌شود.

[2]" تفسير قرطبى" و تفسير" ابو الفتوح رازى" ذيل آيات مورد بحث.