نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 18 صفحه : 277
اين نكته نيز شايان توجه است كه در روايات اسلامى در باره حدى از عمر كه براى
بيدارى و تذكر انسان كافى است تعبيرات گوناگونى وارد شده است:
در بعضى به شصت سال تفسير شده، چنان كه در حديثى از پيامبر اسلام ص مىخوانيم:
من عمره اللَّه ستين سنة فقد اعذر اليه:
" كسى را كه خدا شصت سال عمر به او داده راه عذر را بر او بسته" [1] همين معنى از
امير مؤمنان على ع نيز نقل شده است [2] در حديث ديگرى از پيامبر گرامى اسلام ص مىخوانيم:
اذا كان يوم القيامة نودى (اين) ابناء الستين؟ و هو العمر الذى قال اللَّه
فيه: او لم نعمركم ما يتذكر فيه من تذكر:
" هنگامى كه روز قيامت شود منادى ندا كند انسانهاى شصت ساله كجا هستند؟
اين همان عمرى است كه خداوند در باره آن فرموده: آيا ما شما را به مقدارى كه افراد
متذكر شوند عمر نداديم"؟! [3] ولى در حديث ديگرى از امام صادق ع مقدار آن فقط هيجده سال
تعيين شده است [4] البته
ممكن است روايت اخير اشاره به حد اقل، و روايات قبل اشاره به حد اكثر باشد، بنا بر
اين منافاتى ميان اين روايات نيست، حتى بر سنين ديگر نيز- به تفاوت افراد- قابل
تطبيق است، و به هر حال گستردهگى مفهوم آيه محفوظ خواهد بود.
***
در آخرين آيه مورد بحث به تقاضايى كه كفار در دوزخ براى بازگشت به دنيا
دارند پاسخ مىگويد:" خداوند غيب آسمانها و زمين را مىداند، چنين