در روايات زيادى كه از طرق اهل بيت ع رسيده سابق بالخيرات به امام معصوم تفسير شده است، و ظالم لنفسه به كسانى كه معرفت و شناخت امام را ندارند و" مقتصد" به پيروان عارف امام ع‌ [1] اين تفسيرها گواه روشنى است بر آنچه در تفسير كل آيه برگزيديم كه مانعى ندارد اين گروه‌هاى سه گانه در ميان وارثان كتاب الهى وجود داشته باشند.

شايد نياز به تذكر نداشته باشد كه تفسير روايات فوق از قبيل بيان مصاديق روشن است يعنى امام معصوم در صف اول" سابقين بالخيرات" است، و علما و دانشمندان و پاسداران آئين الهى در صفوف ديگر جاى دارند.

تفسيرى كه در باره" ظالم" و" مقتصد" در اين روايات آمده نيز از قبيل بيان مصداق است.

و اگر مى‌بينيم در پاره‌اى از روايات دخول علما در مفهوم آيه به كلى نفى شده در حقيقت براى توجه دادن به وجود امام معصوم در پيشاپيش اين صفوف است.

قابل توجه اينكه جمعى از مفسران گذشته و امروز در تفسير اين گروه‌هاى سه گانه فوق احتمالات زياد ديگرى داده‌اند كه در حقيقت همه آنها از قبيل بيان مصداق است‌ [2]

[1] به تفسير نور الثقلين جلد 4 صفحه 361 به بعد مراجعه شود و همچنين اصول كافى جلد 1 باب ان من اصطفاه اللَّه من عباده ...

[2] بعضى گفته‌اند" سابق بالخيرات" ياران پيامبر (ص) و مقتصد طبقه" تابعين" و" ظالم لنفسه" افراد ديگرند! بعضى ديگر" سابق" را به كسانى كه باطنشان بهتر از ظاهرشان است تفسير كرده‌اند، و" مقتصد" را به آنها كه ظاهر و باطنشان يكى است، و" ظالم" را به آنها كه ظاهرشان بهتر از باطنشان است! بعضى گفته‌اند:" سابقون" صحابه‌اند و" مقتصدون" تابعان آنها و" ظالمون" منافقانند.

بعضى آيه را اشاره به گروه‌هاى سه‌گانه‌اى دانسته‌اند كه در سوره واقعه آيات 7 تا 11 آمده: وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‌.

و در حديثى" سابق بالخيرات" به ائمه بزرگوار على (ع) و امام حسن و امام حسين و شهيدان آل محمد (ص) تفسير شده، و" مقتصد" به متدينان مجاهد، و ظالم به كسانى كه اعمال صالح خويش را با اعمال ناصالحى آميخته‌اند.

همه اين تفسيرها به عنوان بيان مصداق قابل قبول است جز تفسير اول كه مفهوم درستى ندارد.