همچون آفرينش و حيات و انواع روزيها، و نعمتهاى" باطن" را اشاره به امورى مى‌دانند كه بدون دقت و مطالعه قابل درك نيست (مانند بسيارى از قدرتهاى روحى و غرائز سازنده).

بعضى نعمت" ظاهر" را اعضاى ظاهر و نعمت" باطن" را قلب شمرده‌اند.

بعضى ديگر نعمت" ظاهر" را زيبايى صورت و قامت راست و سلامت اعضاء و نعمت" باطن" را" معرفة اللَّه" دانسته‌اند.

در حديثى از پيغمبر گرامى اسلام ص مى‌خوانيم كه" ابن عباس" از آن حضرت در اين زمينه سؤال كرد، فرمود:" ابن عباس! نعمت ظاهر اسلام است، و آفرينش كامل و منظم تو بوسيله پروردگار و روزى‌هايى كه به تو ارزانى داشته.

و اما نعمت باطن، پوشاندن زشتيهاى اعمال تو و رسوا نكردنت در برابر مردم است" [1] در حديث ديگرى از امام باقر ع مى‌خوانيم:" نعمت آشكار، پيامبر ص و معرفة اللَّه و توحيد است كه پيامبر آورده، و اما نعمت پنهان، ولايت ما اهل بيت و پيمان دوستى با ما است" [2] ولى در حقيقت هيچگونه منافاتى در ميان اين تفسيرها وجود ندارد و هر كدام يكى از مصداقهاى روشن نعمت ظاهر و باطن را بيان مى‌كند، بى آنكه مفهوم گسترده آن را محدود سازد.

و در پايان آيه از كسانى سخن مى‌گويد كه نعمتهاى بزرگ الهى را كه از درون و برون، انسان را احاطه كرده، كفران مى‌كنند، و به جدال و ستيز در برابر حق برمى‌خيزند، مى‌فرمايد:" بعضى از مردم هستند كه در باره خداوند بدون هيچ دانش و هدايت و كتاب روشنى، مجادله مى‌كنند" (وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُجادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدىً وَ لا كِتابٍ مُنِيرٍ).

[1] و [2] " مجمع البيان" ذيل آيه مورد بحث.