نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 51
" آنها
هيچيك از فرمانهاى الهى را عصيان نمىكنند و آنچه را كه او دستور داده انجام
مىدهند" (تحريم- 6).
3- پاسخ به
چند سؤال
1- با توجه
به اينكه" مَنْ فِي الْأَرْضِ"، شامل همه انسانها
مىشود، چرا بعد از آن جمله" كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ"
آمده است؟
در پاسخ اين
سؤال مىتوان گفت كه اين جمله در حقيقت توضيحى است براى"
مَنْ فِي الْأَرْضِ" يعنى ساكنان زمين دو گروهند، گروهى مؤمن و
خاضع در برابر خدا و گروهى كافر و متمرد و سركش.
اين احتمال
را نيز بعضى از مفسران دادهاند كه تعبير" مَنْ
فِي الْأَرْضِ" كه جنبه عمومى دارد اشاره به سجود تكوينى است كه همه انسانها
حتى كافران جزء جزء وجودشان در آن شركت دارند، ولى جمله"
كَثِيرٌ مِنَ النَّاسِ و ..." اشاره به سجود تشريعى
است كه در آن با هم مختلفند.
اين احتمال
نيز وجود دارد كه" مَنْ فِي الْأَرْضِ"
اشاره به فرشتگان ساكن زمين باشد مانند" مَنْ
فِي السَّماواتِ" كه اشاره به فرشتگان ساكن آسمانها است، در
حالى كه جمله بعد، از انسانهاى ساكن زمين سخن مىگويد.
2- چرا در
اين آيه از ساكنان آسمان و زمين، سخن به ميان آمده نه از خود آسمان و زمين.
در پاسخ
مىگوئيم آسمانها همان ستارگانند كه در كلمه" نجوم" جمعند، و ذكر"
جبال" (كوهها) كه قسمت مهمى از كره زمين را تشكيل مىدهند اشاره به خود زمين
است.