نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 268
بازگو مىكند به گونهاى كه جاى هيچگونه انكار در آن باقى نمىماند [1] اين احتمال نيز
وجود دارد كه منظور از اين كتاب كه نزد پروردگار است، لوح محفوظ باشد و تعبير
به" لدينا" (نزد ما) اين تفسير را تاييد مىكند.
به هر حال آيه فوق گوياى اين حقيقت است كه ذرهاى از اعمال آدمى به دست
فراموشى سپرده نمىشود و همه دقيقا ثبت خواهد شد، ايمان به اين واقعيت نيكوكاران
را در كار خير تشويق و از كار بد بر حذر مىدارد.
جمله" يَنْطِقُ بِالْحَقِ" (به حق سخن مىگويد) كه در توصيف كتاب اعمال آدمى آمده است شبيه تعبيرى
است كه در فارسى نيز داريم و مىگوئيم: فلان نامه به قدر كافى گوياست، يعنى نياز
به شرح و توضيح ندارد، گويى خودش سخن مىگويد و بدون احتياج به مطالعه، حقايق را
بازگو مىكند.
جمله" وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ" نيز اشاره به اين است كه با ثبت دقيق اعمال جايى
براى ظلم و ستم باقى نمىماند.
***
ولى از آنجا كه بيان اين واقعيات تنها در كسانى اثر مىكند كه مختصر
بيدارى و آگاهى دارند بلافاصله اضافه مىكند:" اما دلهاى اين جمعيت كافر لجوج
در جهل و بيخبرى آن چنان فرو رفته كه از نامه اعمال و روز حساب و جزا و آنچه در
قرآن از وعد و وعيد آمده است غافلند" (بَلْ قُلُوبُهُمْ فِي غَمْرَةٍ مِنْ هذا) [2] اين انغمار و فرو رفتن در جهل و بيخبرى به آنها اجازه نمىدهد كه اين حقايق
[1] درباره نامه اعمال و حقيقت آن در
جلد دوازدهم ذيل آيه 13 سوره اسراء بحث مشروحى داشتهايم، و همچنين در جلد دوازدهم
ذيل آيه 49 سوره كهف بحث ديگرى در اين زمينه آمده است.
[2]" هذا" ممكن است اشاره
به نامه اعمال، و روز جزا، يا قرآن مجيد، و يا برنامه صالحان بوده باشد كه در آيات
قبل به آن اشاره شده است.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 268