است" [1]! ولى البته هنگامى كه جهاد، جنبه وجوب عينى پيدا كند و كشور اسلامى در خطر قرار گيرد و حضور همگان لازم شود، هيچ عذرى پذيرفته نيست، حتى نارضايى پدر و مادر.

در مورد ساير واجبات كفايى و همچنين مستحبات، مساله همانگونه است كه در مورد جهاد گفته شد.

و- پيامبر ص فرمود:

اياكم و عقوق الوالدين فان ريح الجنة توجد من مسيرة الف عام و لا يجدها عاق:

" بترسيد از اينكه عاق پدر و مادر و مغضوب آنها شويد، زيرا بوى بهشت از پانصد سال راه به مشام مى‌رسد، ولى هيچگاه به كسانى كه در مورد خشم پدر و مادر هستند نخواهد رسيد" [2] اين تعبير اشاره لطيفى به اين موضوع است كه چنين اشخاص نه تنها در بهشت گام نمى‌گذارند بلكه در فاصله بسيار زيادى از آن قرار دارند، و حتى نمى‌توانند به آن نزديك شوند.

سيد قطب در تفسير فى ظلال حديثى به اين مضمون از پيامبر ص نقل مى‌كند كه مردى مشغول طواف بود و مادرش را بر دوش گرفته طواف مى‌داد، پيامبر ص را در همان حال مشاهده كرد عرض كرد آيا حق مادرم را با اين كار انجام دادم، فرمود: نه حتى جبران يكى از ناله‌هاى او را (به هنگام وضع حمل) نمى‌كند [3]! و اگر بخواهيم عنان قلم را در اينجا رها كنيم سخن بسيار به درازا مى‌كشد و از شكل تفسير خارج مى‌شويم، اما با صراحت بايد گفت هر قدر در اين زمينه گفته شود باز هم كم است چرا كه آنها حق حيات بر انسان دارند.

[1] جامع السعادات جلد 2 صفحه 260.

[2] جامع السعادات جلد 2 صفحه 257.

[3] فى ظلال جلد 5 صفحه 318.