لازم مى‌دانيم به چند امر دقيقا توجه شود:

الف: نخستين مطلبى كه در اينجا جلب توجه مى‌كند اين است كه" ذو القرنين" (صاحب دو قرن) چرا به اين نام ناميده شده است؟

بعضى معتقدند اين نامگذارى به خاطر آن است كه او به شرق و غرب عالم رسيد كه عرب از آن تعبير به قرنى الشمس (دو شاخ آفتاب) مى‌كند.

بعضى ديگر معتقدند كه اين نام به خاطر اين بود كه دو قرن زندگى يا حكومت كرد، و در اينكه مقدار قرن چه اندازه است نيز نظرات متفاوتى دارند.

بعضى مى‌گويند در دو طرف سر او برآمدگى مخصوصى بود و به خاطر آن به ذو القرنين معروف شد.

و بالآخره بعضى بر اين عقيده‌اند كه تاج مخصوص او داراى دو شاخك بود.

و عقائد ديگرى كه نقل همه آنها به طول مى‌انجامد، و چنان كه خواهيم ديد مبتكر نظريه سوم يعنى" ابو الكلام آزاد" از اين لقب، استفاده فراوانى براى اثبات نظريه خود كرده است.

ب: از قرآن مجيد به خوبى استفاده مى‌شود كه ذو القرنين داراى صفات ممتازى بود:

- خداوند اسباب پيروزيها را در اختيار او قرار داد.

- او سه لشگركشى مهم داشت: نخست به غرب، سپس به شرق و سرانجام به منطقه‌اى كه در آنجا يك تنگه كوهستانى وجود داشته، و در هر يك از اين سفرها با اقوامى برخورد كرد كه شرح صفات آنها در تفسير آيات گذشت.

- او مرد مؤمن و موحد و مهربانى بود، و از طريق عدل و داد منحرف نمى‌شد، و به همين جهت مشمول لطف خاص پروردگار بود. او يار نيكوكاران و دشمن ظالمان و ستمگران بود، و به مال و ثروت دنيا علاقه‌اى نداشت.

- او هم به خدا ايمان داشت و هم به روز رستاخيز.