افكندن است كه در مشاجرات لفظى نيز به كار مى‌رود، ولى به هر حال منظور از انسان در اينجا انسانهاى تربيت نايافته است، و نظير آن در قرآن فراوان است، در اين زمينه بحث مشروحى ذيل آيه 12 سوره يونس آورده‌ايم (جلد هشتم تفسير نمونه صفحه 239).

" و يا عذاب الهى در برابر آنان قرار گيرد و با چشم خود آن را ببينند" (أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذابُ قُبُلًا) [1] در حقيقت، اين آيه اشاره به آن است كه اين گروه لجوج و مغرور با ميل و اراده خود هرگز ايمان نخواهند آورد، تنها در دو حالت ايمان مى‌آورند:

نخست زمانى كه عذابهاى دردناكى كه اقوام پيشين را دربرگرفت آنها را فرو گيرد، دوم آنكه لا اقل عذاب الهى را با چشم خود مشاهده كنند، كه اين ايمان اضطرارى البته بى ارزش خواهد بود.

توجه به اين نكته نيز لازمست كه اين گونه اقوام گمراه هرگز در انتظار

[1]" قبل" به معنى مقابله است، يعنى عذاب الهى را در برابر خود مشاهده كنند، جمعى از مفسران مانند طبرسى در مجمع البيان و ابو الفتوح در روح الجنان و آلوسى در روح المعانى نيز احتمال داده‌اند كه" قبل" جمع" قبيل" اشاره به انواع مختلف عذاب بوده باشد ولى معنى اول صحيحتر به نظر مى‌رسد.