تضادها مى‌تواند پرورش پيدا كند، و استعداد تكامل و پيشروى نامحدود دارد، انسان است.

حديث معروفى كه از امير مؤمنان على ع نقل شده نيز شاهد روشنى بر اين مدعا است:

" خداوند خلق عالم را بر سه گونه آفريد: فرشتگان و حيوانات و انسان، فرشتگان عقل دارند بدون شهوت و غضب، حيوانات مجموعه‌اى از شهوت و غضبند و عقل ندارند، اما انسان مجموعه‌اى است از هر دو تا كدامين غالب آيد، اگر عقل او بر شهوتش غالب شود، از فرشتگان برتر است و اگر شهوتش بر عقلش چيره گردد، از حيوانات پست‌تر" [1] در اينجا يك سؤال باقى ميماند و آن اينكه آيا همه انسانها از فرشتگان برترند؟ در حالى كه گروهى بى ايمان و شرور و ستمگر هستند كه از پست‌ترين خلق خدا محسوب مى‌شوند و به تعبير ديگر آيا بنى آدم در آيه مورد بحث همه انسانها را شامل مى‌شود يا تنها گروهى از آنها را.

پاسخ اين سؤال را در يك جمله مى‌توان خلاصه كرد، و آن اينكه: آرى همه انسانها برترند، اما بالقوه و بالاستعداد، يعنى همگى اين زمينه و شايستگى را دارند، حال اگر از آن استفاده نكنند، و سقوط نمايند مربوط به خودشان است.

گر چه برترى اساسى انسان بر ساير موجودات روى جنبه‌هاى معنوى و انسانى او است ولى بى مناسبت نيست كه بدانيم به گفته دانشمندان انسان حتى از نظر نيروهاى جسمانى در بعضى از جهات از ساير جانداران قويتر و نيرومندتر است (هر چند از پاره‌اى جهات ضعيفتر به نظر مى‌رسد).

نويسنده كتاب" انسان موجود ناشناخته"" الكسيس‌كارل" مى‌گويد:

" بدن انسان داراى استحكام و ظرافت فوق العاده‌اى مى‌باشد و در مقابل هر نوع‌

[1] نور الثقلين جلد 3 صفحه 188.