نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 11 صفحه : 315
از نعمتهاى خدا است كه براى حفظ نظام مجتمع بشرى ايجاد شده است.
آخرين آيه مورد بحث كه مانند دو آيه گذشته با كلمه" اللَّه" شروع
مىشود، و بيانگر نعمتهاى خداوند است، اشاره به مواهب او از نظر نيروهاى انسانى و
معاونان و كمككاران، و همچنين روزيهاى پاكيزه، مىكند، و اين حلقههاى سه گانه
نعمت را كه در اين سه آيه ذكر شده تكميل مىنمايد، يعنى از نظام حيات و مرگ، شروع
كرده، سپس تفاوت روزىها و استعدادها را كه نظام" تنوع زندگى" است بيان
مىكند، و با آيه مورد بحث كه ناظر به نظام تكثير مثل بشر، و روزىهاى پاكيزه است
پايان مىگيرد.
مىگويد:" خداوند براى شما از جنس خودتان همسرانى قرار داد" (وَ اللَّهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً).
همسرانى كه هم مايه آرامش روح و جسمند و هم سبب بقاء نسل.
لذا بلافاصله اضافه مىكند" و از همسرانتان براى شما فرزندان و نوهها
قرار داد" (وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ
بَنِينَ وَ حَفَدَةً).
" حفدة" جمع" حافد" در اصل به معنى كسى است كه بدون
انتظار پاداش، با سرعت همكارى مىكند، ولى در آيه مورد بحث به عقيده بسيارى از
مفسران، منظور نوهها است و بعضى خصوص نوههاى دخترى را گفتهاند.
بعضى ديگر معتقدند كه بنون به فرزندان كوچك گفته مىشود و حفدة به فرزندان
بزرگ كه مىتوانند كمك و همكارى كنند.
و بعضى هر گونه معاون و كمككار را اعم از فرزندان و غير فرزندان دانستهاند [1]
[1] در اين صورت بايد حفدة عطف به
بنين نباشد، بلكه عطف بر" ازواجا" بوده باشد ولى اين گونه عطف بر خلاف
ظاهر است. ظاهر اين است كه عطف بر" بنين" بوده باشد (دقت كنيد).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 11 صفحه : 315