نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 11 صفحه : 221
وظيفه خدا و پيامبر مجبور ساختن نيست، بلكه نشان دادن راه و ارائه طريق است و
اين كار انجام شده است.
ضمنا جمله كَذلِكَ فَعَلَ الَّذِينَ مِنْ
قَبْلِهِمْ (كسانى كه قبل از آنها بودند نيز همين گونه
انجام دادند) يك نوع دلدارى براى پيامبر است كه بداند اين كارهايى كه آنها مىكنند
همانست كه بر سر همه پيامبران آوردهاند، محزون مباش و سخت استقامت كن و بايست كه
خدا يار و ياور تو است.
***
به دنبال اعلام اين واقعيت كه وظيفه پيامبران تنها ابلاغ آشكار است، آيه
بعد اشاره كوتاه و جامعى به وضع دعوت پيامبران كرده، مىگويد:" ما در هر امتى
رسولى فرستاديم" (وَ لَقَدْ بَعَثْنا فِي
كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا).
" امت" از كلمه" ام" به معنى مادر و يا به معنى هر چيزى
كه ديگرى را به خود ضميمه مىكند آمده است، و از اين رو به هر جماعتى كه در ميان
آنها يك نوع وحدت، از نظر زمان يا مكان يا تفكر و يا هدف بوده باشد امت ميگويند، و
از بررسى موارد استعمال آن در قرآن كه به 64 مورد بالغ مىشود اين واقعيت تاييد
مىگردد.
سپس اضافه مىكند كه محتواى دعوت همه اين رسولان اين بود" خداى يكتا را
بپرستيد و از طاغوت اجتناب كنيد" (أَنِ
اعْبُدُوا اللَّهَ وَ اجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ) [1] به اين
ترتيب دعوت به سوى" توحيد" و" مبارزه با طاغوت" اساس دعوت
تمام پيامبران را تشكيل مىداده، و نخستين چيزى بوده است كه همه بدون استثناء به
آن دعوت مىكردند، چرا كه اگر پايههاى توحيد محكم نشود، و طاغوتها از جوامع
انسانى و محيط افكار طرد نگردند، هيچ برنامه اصلاحى قابل پياده كردن نيست.
[1] اين جمله در تقدير چنين بوده است
ليقول لهم اعبدوا اللَّه ...
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 11 صفحه : 221