نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 270
ولى براى اينكه تصور نشود معنى اين سخن جبر و الزام و سلب آزادى بشر است،
بلافاصله اضافه مىكند:" او عزيز حكيم است" (وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ) به مقتضاى عزت و قدرتش، بر هر چيز تواناست، و هيچكس را تاب مقاومت در برابر
اراده او نيست، اما به مقتضاى حكمتش بىجهت و بىدليل كسى را هدايت و يا كسى را
گمراه نمىسازد، بلكه گامهاى نخستين با نهايت آزادى اراده در راه سير الى اللَّه
از ناحيه بندگان برداشته مىشود و سپس نور هدايت و فيض حق بر قلب آنها مىتابد
همانگونه كه در سوره عنكبوت آيه 69 كه وَ
الَّذِينَ جاهَدُوا فِينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا:" آنها كه در راه ما مجاهده كردند بطور قطع آنها را هدايت به راههاى
خويش خواهيم كرد".
همچنين آنها كه با لجاجت و تعصب و دشمنى با حق و غوطهور شدن در شهوات و آلوده
شدن به ظلم و ستم، شايستگى هدايت را از خود سلب كردهاند، از فيض هدايت محروم، و
در وادى ضلالت، گمراه مىشوند، همانگونه كه مىفرمايد:
كَذلِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتابٌ:" اين چنين خداوند گمراه مىكند هر اسرافكار آلوده به
شك و ترديد را" (غافر- 34).
و نيز مىفرمايد: وَ ما يُضِلُّ بِهِ
إِلَّا الْفاسِقِينَ:" خداوند با آن گمراه
نمىكند مگر فاسقين را" (بقره- 26).
و نيز مىفرمايد: وَ يُضِلُّ اللَّهُ
الظَّالِمِينَ:" خداوند ستمگران را گمراه مىسازد"
(ابراهيم- 27).
و به اين ترتيب سرچشمه هدايت و ضلالت بدست خود ماست.
***
در آيه بعد به يكى از نمونههاى ارسال پيامبران در مقابل طاغوتهاى عصر خود
به منظور خارج كردن آنان از ظلمتها به نور اشاره كرده مىفرمايد:" ما موسى را
با آيات خود (معجزات گوناگون) فرستاديم و به او فرمان داديم كه
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 270