نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 251
خويش وا دارد.
نخست مىگويد:" اين مغروران لجوج آيا نديدند كه ما پيوسته از اطراف و
جوانب زمين كم مىكنيم"؟ (أَ وَ لَمْ
يَرَوْا أَنَّا نَأْتِي الْأَرْضَ نَنْقُصُها مِنْ أَطْرافِها).
روشن است كه منظور از زمين در اينجا" اهل زمين" است، يعنى آيا آنها
به اين واقعيت نمىنگرند كه پيوسته اقوام و تمدنها و حكومتها در حال زوال و نابودى
هستند؟ اقوامى كه از آنها قويتر و نيرومندتر و سركشتر بودند، همگى چهره به زير
خاك كشيدند، و حتى دانشمندان و بزرگان و علمايى كه قوام زمين به آنها بود آنها نيز
چشم از جهان فرو بستند و به ابديت پيوستند.
آيا اين قانون عمومى حيات كه درباره افراد، و كل جامعههاى بشرى و كوچك و بزرگ
جارى و سارى است، براى بيدار شدن آنها كافى نيست، كه اين چند روز زندگى را ابدى
نشمرند و به غفلت برگزار نكنند؟! سپس اضافه مىكند:" حكومت و فرمان از آن
خداست و هيچكس را ياراى رد احكام او يا جلوگيرى از فرمان او نيست" (وَ اللَّهُ يَحْكُمُ لا مُعَقِّبَ لِحُكْمِهِ).
" و او سريع الحساب است" (وَ
هُوَ سَرِيعُ الْحِسابِ).
بنا بر اين از يك طرف قانون" فنا" را در پيشانى همه افراد و ملتها
نوشته و از سوى ديگر كسى را توانايى اين نيست كه اين فرمان يا ساير فرمانهاى او را
تغييرى دهد، و از سوى سوم با سرعت به حساب بندگان رسيدگى مىكند و به اين ترتيب
پاداش كيفر او قطعى است.
در روايات متعددى كه در تفسير" برهان" و" نور الثقلين" و
ساير تفاسير:
و منابع حديث آمده است آيه فوق به فقدان علما و دانشمندان تفسير شده است چرا
كه فقدان آنها مايه نقصان زمين و كمبود جوامع انسانى است.
مفسر بزرگ طبرسى در تفسير اين آيه از امام صادق ع چنين نقل مىكند:
ننقصها بذهاب علمائها، و فقهائها و خيارها:
" ما از زمين مىكاهيم با از ميان
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 251