نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 222
خدا بخواهد
همه مردم را بالاجبار هدايت مىكند" (أَ
فَلَمْ يَيْأَسِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنْ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ لَهَدَى النَّاسَ
جَمِيعاً). [1] اشاره به اينكه خداوند
مىتواند از طريق يك اجبار درونى، يا برونى، حتى منكران لجوج را وادار به پذيرش
ايمان كند، چرا كه او بر همه چيز تواناست، و هيچ كارى در برابر قدرتش، مشكل نيست،
ولى هرگز او چنين نخواهد كرد، چرا كه اينگونه ايمان اجبارى بىارزش و فاقد معنويت
و تكاملى است كه انسان به آن نياز دارد.
بعد اضافه
مىكند كه" در عين حال كافران همواره مورد هجوم مصائب كوبندهاى بخاطر
اعمالشان هستند" كه اين مصائب به صورت بلاهاى مختلف و همچنين جنگهاى كوبنده
مجاهدان اسلام بر آنها فرود مىآيد وَ لا يَزالُ الَّذِينَ كَفَرُوا
تُصِيبُهُمْ بِما صَنَعُوا قارِعَةٌ).
و اگر اين
مصائب در خانه آنان فرود نيايد، به نزديكى خانه آنها وارد مىشود" (أَوْ
تَحُلُّ قَرِيباً مِنْ دارِهِمْ).
تا عبرت
بگيرند و تكانى بخورند و به سوى خدا باز گردند.
و اين
هشدارها هم چنان ادامه خواهد يافت، تا فرمان نهايى خدا فرا رسد" (حَتَّى
يَأْتِيَ وَعْدُ اللَّهِ).
[1] أَ فَلَمْ يَيْأَسِ
از ماده ياس به معنى نوميدى است، ولى بسيارى از مفسران گفتهاند كه در اينجا به
معنى علم است، اما بنا به گفته" كسانى" (طبق نقل فخر رازى) هيچگاه ديده
نشده است كه" يئست" به معنى" علمت" بوده باشد و از گفتار راغب
در مفردات چنين برمىآيد كه ياس در اينجا به همان معنى معروف آن است ولى لازمه هر
ياسى علم به عدم تحقيق آن موضوع است بنا بر اين ثبوت ياس آنها لازمهاش علم
آنهاست. ولى اين گفتار راغب نتيجهاش اين مىشود كه ياس در اينجا به معنى علم به
وجود نباشد بلكه به معنى علم به عدم باشد كه با مفهوم آيه سازگار نيست، بنا بر اين
حق همانست كه مشهور مفسران گفتهاند و شواهدى از سخن عرب نيز بر آن آوردهاند،
نمونه اين شواهد را فخر رازى در تفسيرش آورده است (دقت كنيد).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 10 صفحه : 222